Psychopathologie: verdiepingscursus

In de praktijk presenteren cliënten in de GGZ zich met een breed scala aan klachten en symptomen. Het werken met een DSM diagnose geeft hieraan een eerste ordening, maar is vaak niet toereikend om tot een werkzame aanpak of behandelingsplan te komen. Dat komt onder meer omdat klachten en symptomen niet goed in een DSM categorie passen of het lastig is uit te maken wat nu toestandsbeeld (as I) , persoonlijkheid of reactie op sociale stress is. In deze cursus willen we een werkwijze aanreiken om op een systematische wijze het hoofdprobleem te bepalen en vandaar uit een benadering en aanpak te kiezen.Wat zijn de specifieke aandachtspunten in het psychiatrisch denken? Hoe komen diagnose en behandelplan tot stand? Welke relatiedefinitie wordt gekozen?

doelgroep
De cursus is bedoeld voor hulpverleners die geregeld te maken hebben met cliënten of patiënten met psychiatrische en/of ernstige psychologische problematiek en waarvan wordt verwacht dat zij zelf hiervan inschattingen maken. De cursist is reeds redelijk vertrouwd met de verschillende psychiatrische toestandsbeelden, bijvoorbeeld verkregen door het volgen van de cursus ’Psychopathologie: basis’ en wil zich verdiepen in actuele denk- en ordeningsmodellen.

doelstelling
Aan het eind is de cursist in staat tot een geïntegreerde diagnostische formulering van waaruit een aanpak, benadering en elementair behandelingsplan kan worden opgesteld.

inhoud
In de cursus wordt de onderverdeling van diagnosen zoals gebruikelijk in het DSM classicficatiesysteem en bij de DBC typering in eerste instantie gevolgd, Dat betekent dat de volgende hoofdonderwerpen aan de orde komen: Depressie, angst, aanpassingstoornissen, eetstoornissen, psychose, manische depressiviteit, persoonlijkheidsstoornissen. In de besproken theorie en voorbeelden staat echter centraal dat deze aandoeningen zelden geïsoleerd voorkomen, maar meestal worden gecompliceerd door comorbiditeit en/ of meervoudige problematiek. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om meerdere toestandsbeelden tegelijkertijd zoals depressie en trauma, angst en dissociatie, psychose en verslaving etc. Ook persoonlijkheidsproblematiek en reacties op psychosociale stress spelen hierbij vrijwel altijd een rol. Om tot een betere inschatting te komen wordt op een systematische wijze aandacht besteed aan:
- exploratie van klachten en symptomen
- bepalen van sterke en kwetsbare kanten van de persoonlijkheid
- rol van omgevingsfactoren

Door het leren inschatten van de ernst en het toepassen van een aantal basale prioriteringsregels kan het hoofdprobleem worden geformuleerd. Vandaar uit wordt besproken welke gevolgen dit heeft voor:
- benaderingsstrategie van de cliënt
- het opstellen van een elementair behandelingsplan
- overleg en samenwerking met andere disciplines