Programma PiL, 2021, nummer 3
Virale latente infecties: een levenslange dreigingSamenvatting: virale latentie is het vermogen van een virus om in de gastheercel inactief te blijven. Latentie kan overgaan in reactivering van het virus, vaak bevorderd door cellulaire stresssignalen. Viruslatentie wordt over het algemeen in stand gehouden door enkele virale genen die het virale genoom stilhouden en ontsnappen aan het immuunsysteem van de gastheer. Behalve virale latentie is er nog een mogelijkheid waarmee virussen ontsnappen aan het immuunsysteem. Virussen kunnen zich verbergen op bepaalde plekken, zoals de oogbol, de testis en de hersenen, waar het immuunsysteem niet of weinig invloed heeft. Die plaatsen zijn beschermd tegen de bij een immuunreactie vrijkomende ontstekingsstoffen, die schadelijk kunnen zijn voor het weefsel. Leerdoelen:• heeft u kennis van het begrip latentie als het vermogen van een virus om in de gastheer inactief te blijven;• heeft u kennis van mogelijkheden die virussen hebben om niet gezien te worden door het immuunsysteem;• weet u welke virussen in het lichaam lang aanwezig kunnen zijn;• weet u wat het voor preventie (vaccinaties) en therapie betekent wanneer virussen zich lange tijd verschuilen in de gastheer.
Antibioticabeleid bij kinderenTools voor huisarts en apothekerSamenvatting: wereldwijd is er een crisis aangaande de beschikbaarheid en ontwikkeling van nieuwe antibiotica. De laatste nieuwe klasse antibiotica is ontdekt in 1987. Ook het verdienmodel voor antibiotica is beperkt: ieder nieuw antibioticum zal eerst als reserve worden ingezet. Voor antibiotica voor kinderen is ook een kindvriendelijke toedieningsvorm noodzakelijk. Formularia vormen een basis voor juist voorschrijven. Toch is er nog steeds sprake van te hoog gebruik van antibiotica met als risico het ontstaan van resistente bacteriën. Er worden methoden aangegeven om het ’juist voorschrijven en toepassen’ van antibiotica verder te optimaliseren. In de klinische omgeving gebeurt dat in de vorm van het stewardship en antibioticateam met een sturende rol bij voorschrijven van sommige (reserve)antibiotica. Het ‘ongewild’ blootstellen aan antibiotica van zuigelingen die borstvoeding krijgen van een moeder die antibiotica gebruikt wordt ook behandeld. Leerdoelen• heeft u kennis van wereldwijde en landelijke ontwikkelingen met betrekking tot resistentie voor antibiotica en hun betekenis voor de behandeling van infecties bij kinderen;• kent u de rol van het stewardship bij de ‘controle’ op het antibioticagebruik in de kliniek;• heeft u inzicht in bestaande richtlijnen betreffende keuzes van antibiotica bij kinderen.
Vitamine D bij verschillende ziektebeeldenLuchtweginfectie en andere toepassingenSamenvatting: de belangrijkste toepassing van vitamine D is het voorkómen van rachitis in het eerste levensjaar. Daarnaast is toepassing van vitamine D in combinatie met calcium belangrijk om botontkalking te voorkómen.Er is toenemende belangstelling voor de effecten van vitamine D op infectieziekten en andere inflammatoire aandoeningen. De vraag is of er altijd onderscheid te maken valt tussen een vitamine D-tekort en optreden van de ziekte. En daarna rijst de vraag of vitamine D-suppletie de ziekte kan verbeteren of genezen. Omdat ook genetische polymorfismen een rol spelen bij het vormen van precursormetaboliet 25-hydroxycholecalciferol en van de werkzame metaboliet van vitamine D het 1?-25 dihydroxycholecalciferol, is interpretatie van oorzaak en gevolg van de te onderzoeken ziekte complex. Leerdoelen • heeft u algemene kennis van de (potentiële) rol van vitamine D bij verschillende ziektebeelden;• heeft u voldoende kennis van de niet-skeletgebonden effecten van vitamine D of analogen en de daarbij behorende evidence;• weet u waarom vitamine D-suppletie niet bij iedereen in een standaarddosering hetzelfde werkt en dat bij hoge maanddoses kanttekeningen zijn te plaatsen;• weet u iets over het werking van vitamine D op het immuunsysteem en de potentiële werking van vitamine D bij verschillende ontstekingsziekten.
Prelum Uitgevers is een multimediale, wetenschappelijke uitgeverij die zich met zijn uitgaven richt op beroepsbeoefenaren en studenten in de gezondheidszorg. In nauwe samenwerking met onder andere huisartsen, tandartsen en medisch specialisten bedenken, vervaardigen en verkopen wij diverse informatieproducten, variërend van boeken en tijdschriften tot websites en pda-applicaties.Prelum Uitgevers maakt een bewuste keuze voor toegankelijke, praktische informatie voor professionals in de gezondheidszorg. Artsen, paramedici en verpleegkundigen die vanuit de liefde voor het vak kiezen voor het regelmatig actualiseren van hun kennis en kunde. Vakspecialisten die ondanks hun drukke bestaan geloven in de kracht van de 'éducation permanente'.Prelum Uitgevers ontwikkelt uitsluitend vanuit een onafhankelijk, wetenschappelijk perspectief. Dit betekent dat de inhoud van de producten in eerste instantie wordt bepaald en bewaakt door wetenschappers en artsen. Hierbij geldt als uitgangspunt dat alle informatie ondubbelzinnig te herleiden moet zijn tot de bron.