Tegenwoordig staat het medicatie review volop in de belangstelling. Hierbij wordt beoogd om, met medebehandelaars (huisartsen en specialisten) en door de patiënt verstrekte informatie, te komen tot optimalisering van de farmacotherapie van de individuele patiënt. Uiteraard spelen hierbij ook klinisch chemische parameters een belangrijke rol. Bij de cursus Analyse van medicatieprofielen staat vooral de eerste beoordeling van de medicatie van de patiënt centraal, op basis van de gegevens die in de apotheek standaard bekend zijn: de actuele medicatie van een patiënt, de medicatiehistorie en de leeftijd en het geslacht van de patiënt. In enkele gevallen is er ook iets bekend over de indicaties en mogelijk over klinisch-chemische parameters, maar dat is in de eerste lijn in zeer beperkte mate het geval. De cursus richt zich dan ook vooral op het formuleren van vragen rond een medicatie om zodoende goed voorbereid te zijn op een gesprek met een arts of een patiënt.

Belangrijk hierbij is het verhogen van de waarschijnlijkheid van een afgeleide indicatie aan de hand van het herkennen van veel voorkomende combinaties van geneesmiddelen. Enkele voorbeelden:

1. digoxine met een ACE-remmer en een lisdiureticum wijst op hartfalen, mogelijk met boezemfibrilleren; digoxine zonder deze middelen wijst waarschijnlijk op boezemfibrilleren;
2. gebruik van lithium met olanzapine en lamotrigine zou kunnen wijzen op een bipolair I stoornis met ‘rapid cycling’;
3. gebruik van de niet-selectieve betablokker propranolol in combinatie met sumatriptan zou kunnen wijzen op profylaxe van migraine-aanvallen.

Analyse van de overige medicatie bij de voorbeelden onder 1), 2) en 3) zou vragen kunnen oproepen. Bij 1) bijvoorbeeld het ontbreken van een anticoagulans, bij 2) de aanwezigheid van een tricyclisch antidepressivum, bij 3) is het gebruik van propanolol gerechtvaardigd als er ook sprake is van COPD medicatie? Voortbordurend op dit soort ‘werkhypothesen’ kan een eerste analyse van de kwaliteit van de medicatie van een patiënt plaatsvinden en kunnen verdere vragen worden geformuleerd.

Het doel van deze cursus is om apothekers beter vertrouwd te maken met de analyse van complexe medicaties, waarbij vooral gezocht wordt naar de rol van de apotheker in situaties waarin meerdere artsen geneesmiddelen hebben voorgeschreven.

Na het volgen van deze nascholing kunt u de kwaliteit van medicatie beoordelen aan de hand van medicatieprofielen, medicatiehistories en ad-hoc medicaties van patiënten.