Opleidingen details Psy-zo! Onderwijs
Slaap, slaapstoornissen en behandeling (ID nummer: 449694)
Scholing met (fysieke) bijeenkomst(en)/ accreditatie voor gehele scholing
CategorieGeaccrediteerde puntenAccreditatieperiode
K&J/OG herregistratie6,53-2-2022 t/m 2-2-2025
K&J/OG opleiding - behandeling 23-2-2022 t/m 2-2-2025
K&J/OG opleiding - diagnostiek0,53-2-2022 t/m 2-2-2025
K&J/OG opleiding - overige taken0,53-2-2022 t/m 2-2-2025
Als u als professional deze cursus gevolgd heeft dan wordt de presentie ingegeven door de opleider.

Slaapproblemen zijn een kernprobleem bij stemmingsstoornissen en andere psychiatrische problematiek. Ze maken vaak ook deel uit van de diagnostische criteria; 60-80% van de patiënten met een depressie lijden aan insomnia, met inslaap- of doorslaapklachten of vroeg ontwaken. Daarnaast komt ook hypersomnie veelvuldig voor bij depressie met schattingen oplopend tot 76%, afhankelijk van leeftijd. Bij patiënten die lijden aan bipolaire stemmingsstoornissen gaat slaaptekort vaak vooraf aan de switch naar een manische fase. De wisselwerking tussen slaap en stemming wordt ook duidelijk uit de samenhang tussen chronotype (de mate waarin men een ochtend- of avondtype is) en depressiviteit: late chronotypes, oftewel meer de avondmensen, hebben een groter risico op een depressieve stemming en 30-62% van de jongeren met een depressie hebben een late slaapfase gedurende hun depressieve episode.    
Slaapproblemen worden ook veelvuldig gerapporteerd na een traumatische ervaring. Een verhoogd ‘arousal’-niveau en lichamelijke spanningsklachten leiden veelvuldig tot insomnia-klachten. Maar een traumatische ervaring heeft ook een direct effect op slaaparchitectuur zelf, bijvoorbeeld op REM-slaap en daarmee op droombeleving en nachtmerries. Hoewel dit soort slaapklachten een stressvol gevolg van de traumatische ervaring kunnen zijn, is het ook een ingang voor behandeling. Het in een vroeg stadium behandelen van de slaapklachten na een trauma, zou het risico op het ontwikkelen van een posttraumatische stressstoornis kunnen verminderen.
Recent zijn er aanwijzingen dat bij autisme spectrum problematiek relatief vaak een slaapprobleem voorkomt dat we een ‘vrijlopend ritme’ noemen. Dit uit zich door het niet in de pas kunnen lopen van het normale 24-uurs patroon van licht en donker, maar het steeds verschuiven van het moment van in slaap vallen en wakker worden. Door het succesvol behandelen van dit slaap-waakritme probleem met gedragstherapie en adviezen over de juiste blootstelling aan licht en donker, is er een grote kans op het verbeteren van het functioneren van de cliënt. 
Door deze resultaten groeit het besef dat slaapstoornissen geen epifenomeen zijn bij psychische klachten maar een causale rol spelen in het ontstaan of onderhouden van de klachten. Deze uitkomsten stimuleren interventies voor het aanpakken van de slaapklachten, bijvoorbeeld met behulp van chronotherapie en cognitieve gedragstherapie, naast het behandelen van de stemmingsklachten zelf.    
Chronotherapie omvat een aantal therapeutische ingrepen bij o.a. slaap- en stemmingsstoornissen waarbij gebruik wordt gemaakt van de kennis van de chronobiologie. Chronobiologie is de kennis over ritmische processen in ons lichaam en de manier waarop deze worden afgestemd op de dagelijkse afwisseling van licht en donker. We noemen dit het ‘circadiane systeem’ en de ritmes worden gegenereerd door de biologische klok gelokaliseerd in de hypothalamus; het slaap-waak ritme is zo’n voorbeeld van een intern gegenereerd ritme met een periode van ongeveer 24 uur. Chronotherapie maakt gebruik van de kennis van de chronobiologie en met de juiste aanwijzingen over timing van blootstelling aan licht en donker, maaltijden, en het gebruik van cafeïne, eventueel aangevuld met melatonine als een ‘chronobioticum’, worden ritmes weer in het gareel gebracht waardoor slaapkwaliteit verbetert en daarmee het functioneren overdag, vooral bij mensen waarbij er een probleem is in de slaap-waak afwisseling.       
Bij andere slaapproblemen, zoals slapeloosheid die vaak ontstaat in periodes van stress of life-events maar daarna aanhouden, is cognitieve gedragstherapie voor insomnie (CBTi) de voorkeursbehandeling. Modellen gaan ervan uit dat een uitlokkende factor bovenop aanwezige persoonlijke factoren een rol spelen bij het krijgen van acute slaapproblemen. Maar daarna zijn het gedragingen die een onderhoudende factor zijn bij het ontstaan van chronische slaapstoornissen. CBTi is dan ook op de lange termijn de meest succesvolle behandeling van insomnia klachten. Recentelijk zijn er internationale samenwerkingen om CBTi aan te passen voor de behandeling van slaapstoornissen bij psychische klachten.

uitsluitend academici
Workshop
 Inleidend
 Verdiepend
16
28
ja
295
6
Geen toetsing, wel evaluatie
GZ- en klinisch psychologen (o.a. cognitief gedragstherapeuten), orthopedagogen (generalist)
Hoofdniveau
Herregistratie KJ/OG
Registratie KJ/OG
Tijd09:30 - 17:00
LocatieGroningen (NL) (Toon kaart)

Tijd09:30 - 17:00
LocatieGroningen (NL) (Toon kaart)

Psy-zo! Onderwijs is een instelling voor onderwijs en supervisie binnen het vakgebied GGZ. Dit onderwijs wordt aangeboden in de vorm van bij- en nascholing, supervisie en congressen.

Zernikepark 12
9747 AN
Groningen
Zernikepark 12
9747 AN
Groningen
050-3050240