Inleiding

Ketamine is oorspronkelijk ontwikkeld als anestheticum, maar heeft vooral naamsbekendheid als partydrug. Ketamine wordt ook gezien als aanvulling in de psychotherapie, gezien de klinische studies de afgelopen decennia. Volgend jaar wordt in Nederland een neusspray met (es)ketamine geïntroduceerd. Tijdens dit FTO wordt ingegaan op de lopende studies met (es)ketamine, de voorlopige resultaten en plaatsbepaling van (es)ketamine als antidepressivum. Daarbij wordt ook stilgestaan bij de wet- en regelgeving van compassionate use en het off label behandelen met studie medicatie. Afsluitend wordt aan de hand van casussen gekeken naar de plaats van ketamine in de behandelketen.

Inhoud

Tijdens het FTO wordt de epidemiologie van antidepressiva bij therapieresistente depressie behandeld. Daarnaast wordt de behandelrichtlijn van therapieresistente depressie in kaart gebracht. Er wordt uitgebreid aandacht besteed aan de plaats van het nieuwe geneesmiddel esketamine neusspray. Onderwerpen die vervolgens aan bod komen zijn: het werkingsmechanisme, de toedieningsvorm, dosering, behandeldoelen, veel voorkomende bijwerkingen, interacties en contra-indicaties van esketamine neusspray.  

Doelinstellingen FTO

Na het FTO kent de voorschrijver:

• De omvang van het probleem met therapieresistente depressie
• De evidentie voor de toepassing van ketamine als antidepressivum
• De effectiviteit en veiligheid van esketamine neusspray
• Het werkingsmechanisme van esketamine, de toedieningsvorm, gebruiksaanwijzingen, dosering, bijwerkingen, de bijzonderheden, interacties en contra-indicatie.
• De voor- en nadelen van esketamine neusspray bij de behandeling van therapieresistente depressie

Prescriptiecijfers

Er vindt een terugkoppeling plaats met de voorschrijver van GGZ Eleos en de richtlijnen.

Discussie

Er wordt discussie gevoerd over de mogelijkheden voor de toepassing van esketamine neusspray voor de behandeling van therapieresistente depressie aan de hand van beschikbare literatuur.

Doelgroep

Artsen, verpleegkundige specialisten, psychiaters van GGZ Eleos

Het FTO wordt gegeven door

• Roosje Korteweg-Veltman, apotheker front office bij Brocacef Ziekenhuisfarmacie
• Eva van Dijk-Pos, psychiater GGZ Eleos

Competenties

De volgende competenties worden geschoold in dit FTO. Medisch handelen (40%), 4. Kennis en wetenschap (40%) en 5. Maatschappelijk handelen (20%)

Literatuur:

• Richtlijn Chronische en therapieresistente depressie, federatie medisch specialisten
• Duman, Ronald & Aghajanian, George. (2012). Synaptic Dysfunction in Depression: Potential Therapeutic Targets. Science (New York, N.Y.). 338. 68-72. 10.1126/science.1222939.
• Sanacora G, et al. Consensus statement on the use of ketamine in the treatment of mood disorders. JAMA Psychiatry 2017; 74: 399–405.
• Sanacora G, et al. Towards a glutamate hypothesis of depression: An emerging frontier of neuropsychopharmacology for mood disorders. Neuropharmacology 2012; 62(1): 63–77.
• Segal M. Dendritic spines and long-term plasticity. Nat Rev Neurosci 2005; 6(4): 277–284.
• Wajs E et al. Esketamine Nasal Spray Plus Oral Antidepressant in Patients With Treatment-Resistant Depression: Assessment of Long-Term Safety in a Phase 3, Open-Label Study (SUSTAIN-2). J Clin Psychiatry. 2020 Apr 21;81(3):19m12891.  Williamson D, et al. Esketamine nasal spray tolerability trends during post-dose monitoring in patients with treatment-resistant depression. Poster 236. Presented at the 2018 Psych Congress, 25–28 October 2018, Orlando, USA.