Binnen cognitieve therapie (= CT) valt een onderscheid te maken tussen benaderingen die ‘oppervlakte’-cognities pogen te beïnvloeden en benaderingen waarin aan meer fundamentele cognities (‘kern-cognities’) gewerkt wordt. In deze cursus valt de nadruk sterk op het laatste. De reden daarvoor is tweeërlei: als men erin slaagt kern-cognities bloot te leggen en te bewerken, zal de kans op wezenlijke veranderingen in de ‘diepere lagen’ van iemands opvattingen over zichzelf, de ander(en) en de wereld groter zijn (teneinde de gewenste gevoelens en de beoogde gedragsdoelen te bereiken). Daarmee is tevens gezegd dat de kans op generalisatie van die veranderingen groter wordt. Immers, weliswaar worden die kern-cognities geïdentificeerd vanuit alledaagse negatieve episodes, maar omdat het hier kern-cognities betreft, kan men ervan uitgaan dat deze ook een rol spelen bij talloze andere negatieve episodes.

Wezenlijke veranderingen in de diepere lagen van de persoon(lijkheid) worden overigens zelden door alleen cognitieve technieken bereikt. Experiëntiële- , verbeeldings- en gedragsmatige technieken zijn daarnaast cruciaal. Verstandelijke veranderingen worden pas echte veranderingen worden als er een ‘corrective emotional experience’ optreedt.

Alhoewel er gerichte aandacht is voor de toepassing van cognitieve therapie bij specifieke stoornissen (depressie, angststoornissen, PTSS, gecompliceerde rouw, As-II problematiek, m.n. borderline), valt de nadruk op het aanleren van algemene, ‘stoornis-overstijgende’ cognitief-therapeutische vaardigheden (zowel diagnostische als interventiegerichte), die diepere lagen van de persoon(lijkheid) raken. Dergelijke ‘stoornis-overstijgende’ aanpakken worden sinds enige tijd ook wel met de term ‘transdiagnostisch’ aangeduid. Onderhavige cursus is/was daarmee een ‘transdiagnostische’ cursus avant la lettre.

Naast de meer klassieke cognitief-therapeutische benaderingen (REBT en Beck), is er aandacht voor verwante ‘evidence-based’ benaderingen, zoals Young’s Schema Therapie, Mindfulness Based CT en Linehans Dialectische Gedragstherapie.

De cursus gaat niet expliciet over jeugdigen, al is er wel aandacht voor de CT-behandeling van jeugdigen. Zo wordt in de 2e cursusdag een DVD vertoond over CT bij een 11-jarig meisje, dat ernstig gepest wordt. Aangezien tot nu toe circa 1/3 van de deelnemers aan de cursus werkt met jeugdigen, komt deze groep bij de ingebrachte casuïstiek regelmatig aan bod. Daarnaast kan er aandacht zijn voor (hun) ouders/verzorgers: daarbij kan het zowel gaan om de CT-aanpak bij henzelf als bij het toepassen van de CT-aanpak in de opvoeding/problematiek van hun kinderen.

Naast theoretisch verdiepend, is de cursus sterk praktijkgericht: aan de hand van eigen problematische episodes en (eigen) casuïstiek wordt geoefend en feedback gegeven, en worden de mogelijkheden van cognitieve therapie ‘in de diepte’ geïllustreerd. Daarnaast zijn er mini-lectures en DVD’s.

Omdat de uitgangspunten van CT betrekkelijk eenvoudig zijn, lijkt het een therapeutische methode die gemakkelijk aan te leren is. Dit blijkt echter telkens een misvatting te zijn: de therapeutische toepassing van CT is complex. Dit gezegd zijnde, kan de deelnemer na afloop van de cursus (toch) in staat worden geacht (= doel van de cursus) om bij de meeste cliënten met psychische klachten (zowel As-I als As-II) CT te kunnen toepassen. Hierbij geldt uiteraard dat verdere verdieping en vooral het in de therapeutische praxis beoefenen van CT noodzakelijk is om een effectieve cognitief therapeut te worden.