Nascholing en verdieping in psychoanalytische psychotherapie.
Op deze studiedag zal worden stilgestaan bij Ontheemding. Ontheemding is het verliezen of verlaten van wat eens vanzelfsprekend was in het leven, maar waarmee we ons toch verbonden blijven voelen. Ontheemding in de meest tragische en dramatische vorm zoals de vluchtelingenstroom door armoede en geweld speelt zich op zoveel plekken op de wereld af. Op veel minder traumatische schaal speelt de ervaring van ontheemding een belangrijke rol in het leven van veel mensen. Denk bijvoorbeeld aan kinderen die zich buitengesloten voelen na een verhuizing. Of het buitenlandse gezin, dat al twee generaties in Nederland woont; er is een ideaalbeeld van het moederland, maar ook is er vervreemding van de familie, die daar is achtergebleven. Het is een stille ontheemding, een beroofd-zijn van vanzelfsprekende wortels. Ook het toenemend besef van de eigen sterfelijkheid van de ouder wordende mens is een stille ontheemding. In de psychologische ontwikkeling speelt ontheemding een centrale rol. Elke nieuwe stap in de ontwikkeling is ook een verkenning van het onvermijdelijke vreemde in onszelf en herbergt een aspect van ontheemding: losmaking en separatie.
Tijdens de studiedag zal op al deze verschillende aspecten van ontheemding worden ingegaan. Deelnemers zullen handvatten krijgen om gevoelens van ontheemding bij hun patiënten te herkennen, deze bespreekbaar te maken en de problematiek die met ontheemding samenhangt te behandelen. Welke symptomen kunnen gezien worden bij ontheemding en welke invloed heeft deze problematiek op de therapeutische relatie en gevoelens van (tegen)overdracht? Wat is samenhang die ontheemding heeft met andere problematiek, zoals eenzaamheid, vervreemding, gevoelens van buitensluiting en rouw?
Vaak wordt bij ontheemding aan rouw gedacht, maar bij rouw ligt de nadruk op wat de persoon is aangedaan of overkomen en de verwerking daarvan. Ontheemding is juist vaak het gevolg van een zelf gekozen weg, die niet zelden op weinig begrip kan rekenen. De ontheemding is vaak een systemisch of transgenerationeel thema, waarbij veel conflicteren - de gevoelens over het vertrek aanwezig zijn. Ontheemding wordt ook wel gezien als een kenmerk van de huidige hypermoderne tijd. De globalisering, waardoor steeds meer mensen in andere dan hun geboorteland wonen, heeft bijgedragen aan stille ontheemding. Door de toenemende digitalisering en globalisering zijn relaties verder weg en mind - er persoonlijk geworden. Freud beschreef deze ontheemde ervaring in ‘Das Unheimliche’. Ook in het verlangen naar maatschappelijk houvast en klassieke waarden, die in de opleving van nationalisme weer zichtbaar wordt, is deze stille ontheemding voelbaar.
Tijdens de ochtend zal door professor M.R. Moro worden ingegaan op de gevolgen van ontheemding bij migranten, vluchtelingen en hun gezinnen. Zij zal ingaan op de herkenning en de behandeling van ontheemding en de implicaties voor de psychotherapeutische behandeling.
Professor Akhtar zal stilstaan bij ontheemdende aspecten van het proces van ouder worden en hoe hier in psychotherapeutische behandeling mee om te gaan.
In de middag zal door Jos van Mosel, Catherine Pannevis, Ingrid Groenendijk en Nienke Vos psychotherapeutische casuïstiek worden besproken met als leerdoel meer kennis op te doen over het herkennen en behandelen van ontheemding bij resp. geadopteerde mensen, in behandeling van kinderen en bij mensen die hun geloof hebben verlaten.
De studiedag is bedoeld voor psychotherapeuten, klinisch psychologen, psychiaters, GZ-psychologen, allen die hiervoor in opleiding zijn en andere belangstellenden die hun theoretische kennis en psychotherapeutische en diagnostische vaardigheden willen vergroten wat betreft het onderwerp ontheemding.