Dankzij stadiëring middels MRI-beelden, het toepassen van neoadjuvante (chemo)radiatie ((C)RT) op indicatie en de introductie van de totale mesorectale excisie (TME) techniek, is de locoregionale controle van het rectumcarcinoom aanzienlijk verbeterd (1-3). Recente studies hebben aangetoond dat een subgroep van patiënten met een laaggelegen rectumtumor én vergrote laterale lymfeklieren (LLNs) van ≥7 mm een hoog 5-jaars risico hebben op een lateraal lokaal recidief (LLR) van 19.5%, ondanks neoadjuvante therapie (5, 6). Wanneer deze LLNs na (C)RT onvoldoende respons hadden, was het risico op LLR zelfs 52% (7). Wanneer een laterale lymfeklier dissectie (LLND) werd uitgevoerd bij vergrote LLNs, daalde het risico op een LLR naar 5.7%. Echter, in de dagelijkse praktijk zijn deze criteria met betrekking tot LLNs nog relatief onbekend en worden ze vaak niet benoemd in het MDO. Daarnaast varieert ook de behandeling van vergrote LLNs; ze worden niet altijd geïncludeerd in de radiotherapie bestralingsvelden en de chirurgische procedure hiervoor is niet gestandaardiseerd. 

Gezien de ernstige gevolgen die terugkeer van het rectumcarcinoom met zich meebrengt, is het van belang dit zoveel mogelijk te voorkomen en deze persisterende vergrote LLNs op een gestandaardiseerde manier chirurgisch te behandelen. De prospectieve LaNoReC studie is recent opgestart, waarbij patiënten met persisterend vergrote LLNs een LLND aangeboden krijgen. Dit is een complexe operatie die training en standaardisering vereist. Het doel van deze 2-daagse training is om de meest recente literatuur en de anatomie van de laterale compartimenten te bespreken en eigen ervaringen te delen, om uiteindelijk tot een consensus te komen over de chirurgische techniek van een LLND. In de LaNoReC studie zullen 16 chirurgen uit verschillende regio’s in Nederland de klierdissectie gaan uitvoeren en zij zullen aanwezig zijn bij deze trainingsdagen. 

Trainingsdag 1: 

8.30-9.40u: Aankomst, Introductie, ervaringen delen, uitleg LaNoReC studie 

9.40-10.00: Anatomie laterale compartimenten

10.00-10.30u: LLND door dr. T. Konishi, chirurg, MD Anderson                     

11.00-12.00u: Hands-on LLND op kadavers deel 1

13.00-13.30u: Video’s met pitfalls in LLND: hoe los je een grote bloeding op? 

13.30-14.30u: Discussie aantallen in NL, centralisatie, vaststellen leercurve en                                        proctoring plan

14.30-16.00u: Hands-on LLND op kadavers deel 2

16.00-16.30u: Nabespreking

Trainingsdag 2: alle 16 chirurgen zullen weer aanwezig zijn om de hele dag hands-on de LLND op kadavers verder te oefenen. 

Leerdoelen: op een interactieve manier zullen alle aspecten van een LLND besproken worden en kan er geoefend worden onder begeleiding van expert chirurgen. Chirurgen krijgen alle theoretische en anatomische informatie opnieuw uitgelegd en kunnen daarna zelf ‘hands-on’ oefenen op kadavers. Door met elkaar te discussiëren kan er consensus worden bereikt en wordt de leercurve besproken. Dit zal uiteindelijk ertoe leiden dat patiënten met persisterende vergrote LLN op een gestandaardiseerde manier worden geopereerd in deelnemende Nederlandse ziekenhuizen.