Leerdoelen van de bijeenkomst

• Leren herkennen van tekortschietende zelfregulatie, tekortschietende emotieregulatie en forse interpersoonlijke problemen als kern van narcisme

• Leren vermijden van de specifieke valkuilen in het werken met narcisme

Het lijden dat narcisme heet

Tegenwoordig zien we als de kern van narcisme het samengaan van disfunctionele zelfregulatie, disfunctionele emotieregulatie en forse interpersoonlijke problemen. Narcisme kan tot uiting komen in een ‘grandioze’ en een ‘kwetsbare’ variant, en zowel openlijk als bedekt. Over de grandioze en openlijke varianten wordt veel geschreven en is relatief veel bekend, maar over de kwetsbare en bedekte vorm, waarbij mensen bijvoorbeeld verborgen grootheidsfantasieën hebben die ze in hun eigen afgeschermde wereld koesteren, is veel minder bekend. Voor diagnostiek in de forensische setting biedt de hedendaagse psychodynamische beschrijving van narcisme een zinvolle aanvulling op de classificatie van de narcistische-persoonlijkheidsstoornis. Tot zover het goede nieuws.

Het slechte nieuws is dat de behandeling van narcisme niet onmogelijk maar wel buitengewoon moeilijk is. De werkrelatie komt vaak moeizaam tot stand en inmenging van de therapeut in het leven van de patiënt is niet gewenst. Mocht er toenadering zijn, dan maakt de patiënt dat ongedaan. Ingewikkeld is ook dat het lijden onder narcisme voor de patiënt onbewust is en interpretaties dus gemakkelijk als beschamend worden beleefd.