Veertig procent van alle Nederlanders slaapt slecht en bij een kwart is sprake van een slaapstoornis. Slaapproblemen gaan in veel gevallen samen met psychische stoornissen zoals depressies en angst. Niet alleen als symptoom van de stoornis; steeds duidelijker blijkt uit onderzoek dat slaapproblemen ook oorzaak zijn van psychopathologie. Voor depressies is slapeloosheid zelfs de belangrijkste risicofactor. Gelukkig is slapeloosheid goed te behandelen. Cognitieve gedragstherapie tegen insomnie (CGT-I) is effectief gebleken bij 70 tot 75% van de mensen met slapeloosheid. De positieve invloed op het verminderen van de terugvalkans, het ontstaan- en instandhouding van andere psychische klachten is hiermee enorm. CGT-I is evidence based en de eerste keuze voor behandeling van slapeloosheid.
Naast methodieken voor diagnostiek krijg je concrete handvatten voor de behandeling van insomnie en oefen je met diverse interventies passend binnen de CGT en oplossingsgerichte therapie. Behalve aandacht voor de diagnostiek en behandeling van insomnie is er ook veel kennisoverdracht en wetenschappelijke inzichten omtrent verschillende slaapproblemen. Andere onderwerpen die aan bod komen zijn:
-Kennisoverdracht en psycho-educatie voor cliënten.
-Slaapstoornissen herkennen, diagnosticeren en differentiëren, met daarbij de DSM classificatie en het stellen van een diagnose.
-Gebruik van vragenlijsten: Insomnia Severity Index, Epworth sleepiness scale en vragenlijst met overtuigingen/cognities m.b.t. slaap.
-Anamnese, hulpvraag, het stellen van doelen voor behandeling en het opstellen van een behandelplan bij cliënten met slaapstoornissen
-Insomnie en interventies om deze te behandelen volgens CGT-i: verkrijgen van inzicht d.m.v. slaapregistratie in een slaapdagboek, gedragsmatige interventies (slaaphygiëne en leefstijl), onderzoeken en bijstellen van slaap belemmerende ideeën en overtuigingen, stressmanagement en ontspanning.
-Oplossingsgerichte benadering met bijbehorende interventies en vraagstelling, gericht op het verbeteren van de slaap.
-Slaapmedicatie en begeleiding bij afbouw daarvan m.b.v. CGT-I; gedragsexperimenten en interventies in het kader van exposure.
-Behandeling van nachtmerries middels geprotocolleerde, evidence based behandelingen: CGT-i en imaginaire rescripting.
-Circadiaanse problematiek; aanpak daarvan m.b.v. CGT-I, lichttherapie en inzet van melatonine.
Slaap in relatie tot psychopathologie; comorbiditeit (met name binnen de DSM-5 classificaties angst en stemmingsstoornissen, invloed van slaap op psychische gezondheid en andersom, handvatten voor aanpak van slaapstoornissen bij diverse psychische stoornissen.
-Insomnie onderscheiden van parasomnieën.
-Functies van REM slaap en dromen.
Leerdoelen:
Na afloop van de cursus hebben de deelnemers kennis over:
-de werking en mechanismen van slaap,
-verschillende slaapstoornissen, inclusief nachtmerries, circadiaanse ritmeproblematiek en parasomnieën,
-slaapmedicatie en de afbouw daarvan en
-de relatie tussen slaap en psychopathologie
Na afloop van de cursus:
-hebben de deelnemers alle fases van het cognitief gedragstherapeutisch proces doorlopen;
-kunnen deelnemers slaapstoornissen herkennen, het diagnostisch proces rondom slaapstoornissen doorlopen, kunnen zij differentiëren tussen verschillende slaapstoornissen, weten zij welke problematiek zij in hun praktijk kunnen behandelen en hoe zij behandeldoelen kunnen stellen.
-hebben deelnemers alle pijlers van behandeling van insomnie (CGT-I) doorlopen.
-weten deelnemers wanneer en hoe zij de behandeling afsluiten en wanneer zij cliënten moeten doorverwijzen voor nadere diagnostiek en/of behandeling.
-kunnen deelnemers met de diagnostiek en behandeling van insomnie middels CGT-I aan de slag in de praktijk.
Voor wie de bijeenkomst is bedoeld:
(Gz) psychologen, huisartsen, POH-GGZ en (psychiatrisch) verpleegkundigen