-1- systemisch kijken en denken

De cursus wordt gegeven vanuit een systeemtheoretisch referentiekader.  Ieder gedrag en individu wordt bezien vanuit zijn context en krijgt betekenis in die context. De cursus richt zich op het vertrouwd raken met een systeemtheoretische benadering van (problematische) interacties en interpersoonlijke relaties en daagt de deelnemers uit om de individualistische blik los te laten. De cursist maakt kennis met verschillende systemische referentiekaders en leert systemisch observeren, analyseren, diagnosticeren en behandelen.

De cursist leert:

• oog krijgen voor de wisselwerking tussen individu met haar/zijn sociale context: inleiding in het systemisch denken en kijken
• het wederzijds effect van genoemde wisselwerking zien op zowel het individu als diens omgeving
• het eigen waarnemings- en betekenisveld te verruimen door de aandacht voor individuen te verleggen naar aandacht voor interpersoonlijke processen en verhalen
• de eigen plek in de behandeling deel uit te laten maken van de systemische wisselwerking tussen therapeut en cliëntsysteem
• zichzelf zien als een onderdeel van het systeem in de praktijkkamer met cliënten, als teamlid, als collega en verwijzer, als onderdeel van een organisatie
• wetenschappelijke artikelen op het gebied van systeemtherapie op waarde schatten

Voor de historische context zullen de belangrijkste stromingen uit het verleden voorbij komen om de cursisten een idee te geven van de ontwikkeling van het systeemtherapeutische gedachtegoed en vak.  Verschillende moderne perspectieven komen aan bod. In het huidige postmoderne tijdperk wordt het vak in meer geïntegreerde en collaboratieve vorm uitgeoefend en dit zal daarom uitgebreider aan bod komen, met meer aandacht voor het intergenerationele/contextuele, narratieve, oplossingsgerichte, experiëntiële en gehechtheidsperspectief en de integratie daarvan. Het is vooral van belang dat de cursist kennismaakt met diverse manieren van kijken en handelen. De cursist wordt aangemoedigd de eigen stijl verder te ontwikkelen en de eigen professie en het eigen werkveld daarin mee te laten resoneren, alsmede de ervaringen en perspectieven van de medecursisten daarin op te nemen.

-2- systemisch handelen en interveniëren

De cursist leert een therapeutisch gesprek te hanteren vanuit een systemische visie en met systemische interventies.

De cursist kan aan het einde van de cursus

• een gesprek leiden vanuit de attitude van meervoudige partijdigheid
• veerkrachten in een systeem herkennen, benoemen en er gebruik van maken in de therapie
• zichzelf als therapeut functioneel en persoonlijk inbrengen in de behandeling  
• een ‘niet wetende’, zoekende houding verdragen en dit verder ontwikkelen. De eigen nieuwsgierigheid en empathie oproepen en aanboren
• diverse interactiepatronen en feedbackpatronen herkennen en benoemen
• werken met een genogram + linguagram
• systemische analyses maken waarin de samenhang van de problematiek met de omgeving waarin mensen leven centraal staat
• op respectvolle, onvoorwaardelijke en accepterende wijze invoegen in een systeem, daarbij in het oog houdend dat hijzelf als therapeut ook deel uitmaakt van dit therapeutisch systeem
• theorie en praktijk zijn (startend) geïntegreerd met reflectie op zichzelf en de eigen werkwijze