Een stoma is een kunstmatige uitgang voor ontlasting of urine. 'Stoma' is het Griekse woord voor mond of opening.

Een stoma is een stukje darm, dat door een opening in de buik naar buiten is gebracht en op de huid is vastgehecht. Dit wordt in het ziekenhuis tijdens de operatie gedaan. Een stoma wordt aangelegd, wanneer de ontlasting of urine het lichaam niet meer via de natuurlijke weg kan verlaten. Dit komt bijvoorbeeld door darmontstekingen, darmkanker, blaaskanker, beschadiging van de darm, incontinentie of aangeboren afwijkingen.

Er zijn drie soorten stoma’s: Een colostoma (dikke darm), ileostoma (dunne darm) en urinestoma of urostoma (urinewegen). Deze kunnen in grootte en vorm variëren. Zo heeft een colostoma vaak een grotere doorsnede, dan een ileostoma. Stomata kunnen rond of ovaal zijn en uitsteken of gelijk aan de huid zijn. De colostoma en ileostoma kunnen tijdelijk worden aangelegd. Hiermee kan aan een deel van de darm rust worden gegeven. Een urostoma is altijd blijvend.

Spoelen (ook wel ‘irrigeren’) is het schoonspoelen van de dikke darm met lauw water.  Zo krijgt u controle over het legen van de darm. Het spoelen van de darm is alleen mogelijk als u een darmstoma heeft dat op het einde van de dikke darm is aangelegd. Dit is meestal links op de buik. De darm moet ongeveer drie maanden wennen aan deze procedure. Daarna wordt er tussentijds geen ontlasting meer geproduceerd, met uitzondering van periodes met diarree.