Inleiding:

Hyperventilatieklachten zijn een veelvoorkomend gezondheidsprobleem, waarvan de achtergrond complex en niet eenduidig is en waar de medische wereld niet zo goed raad mee weet.

In de jaren ’90 is door onderzoek duidelijk geworden dat geen lineair verband is aan te tonen tussen de mate van overventileren met een laag CO2-gehalte als gevolg, en de klachten. De term ‘Hyperventilatiesyndroom’ is om die reden losgelaten als naam voor het klachtenpatroon.

Hiermee is de groep mensen met de specifieke klachten echter niet verdwenen. Nog steeds bestaat er een grote groep mensen met ademgerelateerde spanningsklachten, waarvan niet duidelijk is waardoor deze klachten worden veroorzaakt en daarmee ook niet duidelijk wat de beste aanpak is.

Een vaak gestelde vraag is: Zijn hyperventilatieklachten vooral een ‘verkeerd ademen probleem’ of is er meer sprake van psychische problematiek, zoals een angst- en paniekstoornis?

In de praktijk blijkt het probleem niet zo eenvoudig te duiden. Meestal is er sprake van complexe problematiek en een verhoogde spanning in het systeem. Bewust beter gaan ademen of praten over een mogelijke psychische achtergrond lost de klachten vaak onvoldoende op.

Een andere aanpak:
Hyperventilatieklachten vragen om een open benadering, waarbij in eerste instantie onderzocht wordt of het lukt om de spanningsregulatie te verbeteren en een dysfunctioneel adempatroon om te buigen. Al na enige sessies kan worden geëvalueerd of de klachten daar voldoende op reageren of dat een meer specifieke behandeling gewenst is.

Procesmatige benadering van ‘Hyperventilatieklachten’ vanuit de Methode Van Dixhoorn:

De Methode Van Dixhoorn voor Adem- en Ontspanningstherapie (MVD) is een behandelwijze waarbij samen met de cliënt gezocht wordt naar de beste wijze om te leren ontspannen en de natuurlijke adembeweging te herstellen. De behandeling volgt geen vast protocol, maar maakt gebruik van verschillende modaliteiten (aandacht, beweging, adem, houding en voorstelling) die ingezet worden in reactie op de respons bij een cliënt.  Hiermee ontstaat een ‘op maat gesneden’ behandeling.

De therapeut stimuleert de cliënt om zelf in de thuissituatie te onderzoeken op welke wijze instructies het beste toe te passen zijn en geeft begeleiding in het zoeken naar meer balans in het leven. Tevens leert de therapeut aan de cliënt het belang van contact houden met zichzelf door de de dag heen en het (eerder) herkennen van een ontregelde ademhaling. Op deze wijze kan hij/zij duidelijkheid krijgen over een eventuele relatie tussen actuele interne stressoren (in de vorm van gedachtes en emoties)  en/of externe stressoren (omstandigheden in de buitenwereld) en daarbij ontdekken of de spanning op dat moment (nog) is bij te sturen.

Dit concept is in de introductiecursus behandeld en zal in deze cursus nader toegelicht worden in verband met hyperventilatieklachten aan de hand van casuïstiek.

In de behandeling  staat de adem in relatie tot de hele mens centraal en wordt de adem altijd gezien in samenhang met de mentale en fysieke spanning. De adem wordt dus niet als een onafhankelijke factor beschouwd, maar als onderdeel van een samenhangend systeem gezien.
Als therapeut laat je daarom een verstoorde adem, zoals onder andere het geval is bij hyperventilatieklachten, niet rechtstreeks aansturen. Om te beginnen benut je de verschillende mogelijkheden om de mentale en fysieke spanning te regelen. Daarmee worden de voorwaarden om de adem te kunnen regelen geoptimaliseerd. Van daaruit pas je instructies toe die een gespannen adempatroon kunnen beïnvloeden.

Diverse instructies uit de Methode Van Dixhoorn maken gebruik van de relatie tussen de wervelkolom en de adem om een ervaring van een moeiteloze adembeweging op te roepen. Het gevoel geen moeite te hoeven doen voor het ademen kan een belangrijke stap zijn in het verminderen van hyperventilatieklachten.

Inhoud van de cursus:

• Theorie:
• Geschiedenis HVS
• Complexiteitstheorie
• Systeemvisie op de adem (uitbreiding van de introductiecursus)
• Gevolgen van hypocapnie
• Dysfunctioneel ademen
• Herkennen van het klachtenbeeld
• Meten van het adembereik
• Casuïstiek

Praktijk:

• Instructies en een aantal handgrepen uit de Methode Van Dixhoorn
• Oefenen van het meten van het adembereik

 Doelstellingen:

De deelnemer krijgt inzicht in de complexiteit en diversiteit van ‘hyperventilatieklachten’.
De deelnemer kan middels een procesmatige benadering mensen met dit klachtenpatroon begeleiden en onderzoeken of een cliënt zichzelf hiermee voldoende kan redden of dat andere onderliggende factoren zoals bijvoorbeeld een jeugdtrauma, relatieproblemen, een psychische aandoening of somatische problematiek een rol blijven spelen, waardoor andere interventies (erbij) noodzakelijk zijn.