In België worden drie groepen geneesmiddelen vaak gebruikt:

• geneesmiddelen tegen pijn en ontsteking
• geneesmiddelen met betrekking tot het cardiovasculair stelsel
• geneesmiddelen in verband met bloed en stolling.

Geneesmiddelen tegen pijn en ontsteking zijn soms voorgeschreven door de arts, maar kunnen ook vrij verkregen worden in de apotheek, denk maar aan paracetamol en ibuprofen. Dit zijn meestal veilige geneesmiddelen als ze op een correcte manier worden gebruikt. Enkele belangrijke ongewenste effecten kunnen met eenvoudige maatregelen vermeden of verminderd worden.

Geneesmiddelen met betrekking tot het cardiovasculair stelsel bestrijken een heel groot gebied aan ziektebeelden zoals hypertensie, atherosclerose en hartfalen. Hiervoor worden er ook heel veel soorten geneesmiddelen voorgeschreven zoals diuretica, bètablokkers, ACE-inhibitoren en statines (cholesterolverlagers).

Geneesmiddelen in verband met bloed en stolling kunnen onderverdeeld worden in twee grote categorieën. Een eerste groep zal de bloedvorming stimuleren zoals EPO, ijzer, vitamine B12 en foliumzuur. De tweede groep bestaat uit verschillende soorten bloedstollingsremmers. Zo zijn er de inspuitingen met heparines die preventief toegediend worden na operaties. Ook vitamine K-antagonisten (Marevan®) worden chronisch genomen na bijvoorbeeld een herseninfarct. De correcte dosis bepalen van dit geneesmiddel is echter niet eenvoudig en er zijn heel wat ongewenste effecten mogelijk. Tenslotte is een aspirine in een kleine dosis ook een veel gebruikt middel om preventief de kans op infarcten te verminderen na een hartinfarct of een cerebrovasculaire aandoening.  

Tijdens dit seminarie zullen de belangrijkste geneesmiddelen uit de drie bovenstaande groepen aan bod komen. Het werkingsmechanisme en het gebruik wordt verduidelijkt en daaraan gekoppeld worden de belangrijkste ongewenste effecten en interacties aangehaald. Er worden eveneens een aantal handige sites aangereikt waar de cursist zelf informatie met betrekking tot het gebruik van geneesmiddelen terug kan vinden.

Het inzicht in de werking en de bijhorende nevenwerkingen kan waardevol zijn om uw patiënt beter te begeleiden, om eventuele nevenwerkingen te herkennen en om de patiënt eventueel door te verwijzen naar de arts of apotheker.

Doelstellingen

• De cursist kent de basis van de werking en de belangrijkste ongewenste effecten van volgende groepen geneesmiddelen: pijnstillers, ontstekingsremmers, geneesmiddelen voor het hart en de bloedvaten.
• De cursist heeft inzicht in het gebruik van deze geneesmiddelen bij behandelingen.
• De cursist kan aan de hand van hulpmiddelen informatie opzoeken rond het gebruik van geneesmiddelen.
• De cursist kan eventuele nevenwerkingen te herkennen en om de patiënt eventueel door te verwijzen naar de arts of apotheker.