Het vermoeden is dat angst en angststoornissen bij mensen met een verstandelijke beperking tot vier keer vaker voorkomen. Redenen daarvan zijn erfelijke factoren, hechtingsproblematiek, beperkte cognitieve en adaptieve vaardigheden (minder groot probleemoplossend vermogen) en het meemaken van meer ingrijpende life-events.

Angst uit zich bij mensen met een verstandelijke beperking soms heel herkenbaar, maar veelal in diverse vormen van probleemgedrag, zoals agressie, zelfverwonding, dwangmatig gedrag of middelenmisbruik.

Angst wordt ten onrechte vaak beschouwd als een kenmerk van de verstandelijke beperking: ‘niets aan te doen, hoort bij de handicap’. In de praktijk wordt voor een tandartsbezoek dan bijvoorbeeld gekozen voor behandeling onder narcose. Deze aanname is echter onjuist. Ook bij mensen met een verstandelijke beperking is angst over het algemeen goed te behandelen. Gebruikelijke, bestaande en bewezen effectieve diagnostische en behandelmogelijkheden zijn over het algemeen echter niet zomaar toepasbaar.

In deze masterclass wordt ingegaan op de verschillende uitingsvormen van angst bij mensen met een lichte tot zeer ernstige verstandelijke beperking. Ook wordt besproken op welke manieren angst of een angststoornis gediagnosticeerd zouden kunnen worden. Vaak is hiervoor een multidisciplinair proces nodig. Er worden kansrijke behandelmogelijkheden besproken en welke aanpassingen hierbij nodig zijn voor mensen met een verstandelijke beperking.Tenslotte wordt ook aandacht besteed aan de multidisciplinaire samenwerking met het netwerk van de cliënt en andere betrokken professionals.

In deze masterclass wordt behalve met korte theoretische inleidingen, gewerkt met presentatie van casuïstiek. U bent van harte uitgenodigd om ter plekke uw eigen casuïstiek in te brengen.

Carmen van Bussel is orthopedagoog, GZ-psycholoog en EMDR practitioner. Ze werkt ruim 25 jaar in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking, waarvan 10 jaar op een klinische afdeling voor mensen met een verstandelijke beperking binnen de GGZ. Sinds vijf jaar werkt zij als ZZP-er. Zij werkt voornamelijk als consulent voor het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) en als EMDR therapeut voor mensen met een verstandelijke beperking bij verschillende organisaties. Daarnaast is zij docent bij onder andere het CCE, RINO en bij Medilex, met als kennisgebied mensen met een verstandelijke beperking met probleemgedrag, en psychiatrische problemen.