In juni 2019 is de JGZ-Richtlijn Opsporen oogafwijkingen verschenen. Deze richtlijn is een geheel herziene versie van de oude richtlijn uit 2010 en op diverse punten aangepast. Zo is het schema voor screening naar oogafwijkingen aangepast alsmede de gebruikte onderzoeksmaterialen. Wat is de wetenschappelijk achtergrond van de aanbevelingen uit de nieuwe richtlijn?

Leerdoel 1: de jeugdarts heeft kennis van de wetenschappelijke basis van de richtlijn en kan deze kennis toepassen in de dagelijkse praktijk in het Opsporen van Oogafwijkingen.

CVI (cerebral visual impairment) is een stoornis in het zien ten gevolge van beschadiging van het visuele systeem voorbij het chiasma opticum, waardoor de verwerking van beelden die aan de hersenen worden aangeboden niet goed verloopt. CVI is de meest voorkomende oorzaak van een visuele beperking bij kinderen. CVI kan zich op veel verschillende manieren uiten en de ernst wisselt per persoon. Symptomen kunnen varieren, zelfs per dagdeel of per uur.

Leerdoel 2: de jeugdarts heeft hebben kennis van de symptomen van CVI, kent de prevalentie van CVI en kent de risicogroepen, de jeugdarts heeft kennis van de wisselende uitslagen bij het standaard visusonderzoek en heeft kennis van verwijscriteria en de (regionale) verwijsmogelijkheden.

De hersenen zorgen ervoor, dat de twee beelden die uit de twee ogen afkomstig zijn, worden ervaren als één beeld. Als die twee beelden (van elk oog één) verschoven zijn ten opzichte van elkaar, corrigeren de hersenen hiervoor. Dit noemen we Fixatie Disparatie.

Afwijkingen in de Fixatie Disparatie kan leiden tot klachten, in de orthoptie en optometrie wordt dit fenomeen regelmatig onderzocht en behandeld. Binnen de oogheelkunde is men ook van mening dat een stoornis in de Fixatie Disparatie geen behandeling behoeft. Diverse (academische) ziekenhuizen hebben wel poliklinieken waar onderzoek wordt gedaan naar Fixatie Disparatie.

Leerdoel 3: de jeugdarts heeft kennis van Fixatie Disparatie. De jeugdarts heeft kennis van de mogelijke oorzaken, mogelijke prevalentie en risicogroepen, diagnostiek en behandeling en heeft kennis over adequate verwijzing. De jeugdarts is in staat zijn/haar eigen mening te vormen over Fixatie Disparatie.