Inhoud
Tinnitus, de perceptie van een geluid zonder extern identificeerbare stimulus, treft zowat 10-20% van de algemene populatie, waarvan 2% lijdt aan een ernstige vorm. Kinesitherapeuten worden dus niet zelden geconfronteerd met deze pathologie, ofwel als vermelding bij behandeling van andere al dan niet gerelateerde klachten, ofwel als onderwerp van een kinesitherapeutische benadering.
Deze cursus richt zich op alle kinesitherapeuten die meer wensen te weten over de aanpak van patiënten met tinnitus. Kernvragen die hierbij zullen worden beantwoord zijn de mogelijke medische oorzaken van tinnitus, alarmsymptomen en indicaties tot doorverwijzing, algemene screening naar ernst van de tinnitus en draaglast, en de verschillende kinesitherapeutische benaderingen van oorsuizen.
De cursus start met een introductie over de fysiologie en pathofysiologie van het gehoor en tinnitus. Daarna volgen een aantal voordrachten, waarbij verschillende specialismen vanuit hun insteek de multidisciplinaire aspecten, relevant voor de kinesitherapeut, belichten. Hierbij komen medische zaken aan bod, maar ook een audiologe, psychiater en psycholoog komen een aantal kernboodschappen rond tinnitus beklemtonen.
Vervolgens zal verder toegespitst worden op de rol van kinesitherapie binnen de therapeutische aanpak van tinnitus. Zowel de cervicogene somatisch moduleerbare tinnitus enerzijds, als de tinnitus gerelateerd aan stress- en spanningsklachten anderzijds, komen aan bod. Na een theoretische benadering, wordt ruimschoots de tijd gemaakt voor het praktisch inoefenen van de beschreven technieken.
Voorlopig programma (de inhoud ligt vast maar de volgorde kan nog wijzigen)
Dag 1
9h00-9h45: Anatomie en fysiologie van het gehoor en tinnitus (Prof. dr. I. Dhooge)
9h45- 10h15: Medische uitwerking en coördinatie binnen multidisciplinaire aanpak (Dr. A. Deklerck)
10h15-10h45: Koffiepauze
10h45-11h10: Audiologie en tinnitus (Dr. H. Keppler)
11h10-11h35: Comorbide angst- en stemmingsstoornissen bij de tinnituspatiënt (Dr. L. Cassiers)
11h35-12h00: Psychologische benaderingen van tinnitus (Mevr. K. Maes)
12h00-13h00: Lunchpauze
13h00-13h30: Cervicogene somatisch moduleerbare tinnitus en behandelingsopties (Dr. S. Michiels)
13h30-14h00: Tinnitus gerelateerd aan stress- en spanningsklachten (Mevr. K. De Marie)
14h00-17h00: Onderzoeks- en behandeltechnieken cervicale wervelkolom en TMJ bij tinnitus.
Dag 2
9h00-12h00: Gesprekstechnieken en relaxatietherapie bij Tinnitus
13h00-17h00: TMJ onderzoek en behandeling bij tinnitus patiënten (Annemarie Van der Wal)
Anatomie en fysiologie van het gehoor en tinnitus
Inleidende voordracht over de anatomie en fysiologie van het auditief systeem. Hierna wordt de link gelegd met het ontstaan van tinnitus, inclusief definiëring/terminologie en epidemiologie van tinnitus.
Medische uitwerking en coördinatie binnen multidisciplinaire aanpak
Beschrijving van de medische screening en intake inclusief gebruik van vragenlijsten (TSCHQ, THI, TFI, HQ, BDI). Eventueel worden kort enkele kardinale medische aandoeningen en kernsymptomen aangeraakt. Daarna wordt de overgang gemaakt naar de organisatie en werking van het multidisciplinair tinnitusteam.
Audiologie en tinnitus
Uiteenzetting over de rol van audiologie als uitwerking en therapeutische begeleiding bij tinnitus. Korte beschrijving van de meest gebruikte testen en hun functie, rol van lawaai- en andere gehoorschade, nut van geluidsverrijking en hoortoestellen,…
Comorbide angst- en stemmingsstoornissen bij de tinnituspatiënt
Prevalentie en alarmsymptomen van psychiatrische comorbiditeiten bij de tinnituspatiënt. Hierbij kunnen fobieën, paniekstoornissen, depressie, slaapstoornissen, middelenmisbruik en –afhankelijkheid beschreven worden als oorzaak of gevolg van tinnitusproblematiek. Algemene psychiatrische aanpak kan beschreven worden.
Psychologische benaderingen van tinnitus
Schetsen van de eerste psychologische screening bij de tinnituspatiënt. Overlopen van aangewende vragenlijsten en bevragingstechnieken. Daarnaast kunnen ook de verschillende psychologische begeleidingstechnieken beschreven worden, waaronder cognitieve gedragstherapie, psychoanalytische benadering,…
Cervicogene somatisch moduleerbare tinnitus en behandelingsopties
De rol en evidentie rond cervicogene en temporomandibulaire gewrichtsproblematiek in het ontstaan en onderhouden van tinnitusklachten. Hoe screenen naar nek- of kaakgewrichtsklachten? Beschrijving van de therapieën/manipulaties die verlichting kunnen geven.
Tinnitus gerelateerd aan stress- en spanningsklachten
Emotionele stress als modulator van het auditieve systeem. Uiteenzetting van de epidemiologie en gevolgen van stress bij de tinnituspatiënt: concentratiestoornissen, vermoeidheid, oppervlakkige ademhaling, gespannen musculatuur en houding, verstoring lichaamsbesef,… Beschrijving en evidentie voor relaxatie-, reëducatie en mobilisatietechnieken.