Aan het einde van het leven vinden lichamelijke en geestelijke veranderingen plaats die wijzen op het naderend sterven. Niet alle veranderingen zien we bij iedere stervende en ook niet in dezelfde mate. Ook de volgorde waarin ze verschijnen, verschilt van persoon tot persoon: ieder mens en ieder sterfbed is uniek. Er worden drie onderwerpen behandeld, zowel plenair als interactief. Er is voldoende ruimte om met elkaar van gedachten te wisselen over dilemma’s, vragen en stellingen.
1.Markering van de stervensfase: De vaststelling dat de stervensfase is aangebroken, gebeurt vooral op basis van goede observatie en klinische ervaring. Verpleegkundigen en verzorgenden hebben meestal intensiever en frequenter contact met patiënten. Daardoor herkennen zij vaak eerder dan een arts dat de stervensfase is aangebroken. Na de markering verandert de focus van de zorg.
2.Sterfscenario’s.
3.Zorg in de stervensfase: Bij de zorg rond het sterven komen alle aspecten van palliatieve zorg samen: verlichten van symptomen, aandacht voor psychosociale en spirituele problematiek en goede organisatie van zorg. In dit interactieve deel van de nascholing is het de bedoeling hierover in kleine groepjes in gesprek te gaan a.d.h.v. dilemma’s, vragen en stellingen.
Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) is sinds januari 2011 een nieuwe organisatie waarin zeven regionale integrale kankercentra (IKC's) zijn gebundeld. Sinds januari 2104 is de laatste hierbij aangesloten. IKNL is het kennis- en kwaliteitsinstituut voor professionals en bestuurders in de oncologische en palliatieve zorg. De inzet is om de impact van kanker te reduceren en de oncologische en palliatieve zorg continu te verbeteren. Iedere patiënt heeft recht op optimale oncologische en palliatieve zorg. Het samenwerken met zorgprofessionals en met de kennis, inzichten uit de data van de NKR bieden we handvatten om de zorg te verbeteren. Daarnaast ontwikkelt en implementeert IKNL beslissingsondersteunende toepassingen zoals predictiemodellen. Ook Oncoguide, waarin richtlijnen worden verrijkt met actuele data uit nationale en internationale databases en vertaald naar beslisbomen. De medisch specialist én de patiënt krijgen daardoor ter ondersteuning van hun besluitvormingsproces op de patiënt toegespitste informatie over de best passende behandeling volgens de laatste inzichten. IKNL draagt tevens nationaal en internationaal bij aan de beleidsvorming op het gebied van oncologische en palliatieve zorg. IKNL richt zich primair op de (para) medische zorgprofessionals, onderzoekers en besturen van zorginstellingen en op zorgverzekeraars, wetenschappelijke verenigingen en koepelorganisaties in de zorg.