Autonomiegerichte behandeling bij angst en depressie

Autonomie-gehechtheid is het vermogen tot zelf-regulatie inclusief in sociaal opzicht. Veel vormen van psychopathologie betekenen een inbreuk op dit vermogen. Dit geldt niet alleen in (klacht)specifieke zin, bijvoorbeeld de straat niet opdurven, maar vaak ook in bredere zin. Veel clienten ervaren immers een onvermogen om zelfstandig en vanuit innerlijke vrijheid te denken, te handelen en bevredigende relaties met anderen te hebben; ze kunnen als het ware onvoldoende met zichzelf en anderen uit de voeten. Een autonomiegerichte behandeling doet recht aan specifieke problematiek maar is er meer in brede zin op gericht het vermogen tot zelf-regulatie inclusief in sociaal opzicht te herstellen en/of verder te ontwikkelen.

Toelichting
Ondanks de breedheid van veel psychische problematiek en het bestaan van co-morbiditeit kent de huidige GGZ een toenemende gerichtheid op specifieke psychische stoornissen, zoals angststoornissen. De meest gebruikte en onderzochte therapievorm, cognitieve gedragstherapie, sluit goed bij deze klachtgerichte benadering aan. Maar lang niet alle klachten worden erdoor verholpen: eenderde van de angststoornissen bijvoorbeeld niet, ongeveer de helft van eetbuistoornissen en bulimia nervosa niet, en ook comorbide problematiek blijft vaak voortduren. Autonomiegerichte behandeling omvat een bredere, klachtoverstijgende benadering gericht op het versterken van het zelfbewustzijn, het reguleren van de gevoeligheid voor anderen, en het ontwikkelen van het vermogen om nieuwe situaties te hanteren. Deze behandeling kan toegepast worden in aanvulling op bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie, wanneer laatstgenoemde onvoldoende effect heeft. Maar ook kan een autonomiegerichte behandeling worden gecombineerd met andere therapievormen zoals IPT. Een autonomiegerichte behandeling kan zowel individueel als groepsgewijs worden toegepast. Waren autonomiegroepen lange tijd vaak exclusieve vrouwengroepen, de meer moderne autonomiegerichte aanpak is ook geschikt voor mannen.