Achtergrond
Gezien de hoge  prevalentie van problematisch middelengebruik en de hoge comorbiditeit tussen psychiatrische aandoeningen en problematisch middelengebruik, is het een gegeven dat behandelaren werkzaam in de GGZ cliënten behandelen die worstelen met problematisch middelengebruik. In die gevallen waarbij het middelengebruik gaat interfereren met de behandeling worden deze cliënten in de meeste gevallen aangemoedigd zich te melden bij de reguliere verslavingszorg. Echter, in veel gevallen verdient het de voorkeur dat de behandelaar het problematisch middelengebruik (in eerste instantie) zelf aanpakt. Verwijzing naar reguliere verslavingszorg is dus niet altijd noodzakelijk. Effectieve interventies bij problematisch middelengebruik zijn kortdurende motiverende interventies en cognitieve gedragstherapeutische interventies. Deze interventies zijn goed toe te passen binnen een behandeling voor andersoortige problematiek. Knelpunt is echter dat de kennis en kunde t.a.v. deze interventies bij de meeste behandelaren beperkt is omdat verslavingsproblematiek nauwelijks aandacht heeft gehad tijdens eerder gevolgde opleidingstrajecten. Deze vervolgcursus is bedoeld voor cognitief gedragstherapeuten (al dan niet in opleiding), die in hun werk te maken krijgen met cliënten met problematisch middelengebruik en die over onvoldoende vaardigheden beschikken om deze problematiek op effectieve wijze zelf te behandelen.

Doelstellingen
Het doel van de cursus is dat de cursist vertrouwd raakt met herkennen, diagnosticeren en behandelen van problematisch middelengebruik/verslaving. Aan het einde van deze vervolgcursus is de cursist in staat om (1) het middelengebruik op een adequate wijze uit te vragen (screening en diagnostiek), (2) te indiceren voor een passende behandeling, en (3) zelf evidence-based behandelmethodieken voor problematisch middelengebruik toe te passen (motiverende gesprekvoering en cognitieve gedragstherapie). De onderwerpen die achtereenvolgens in de cursus besproken zullen worden zijn: etiologie en prevalentie problematisch middelengebruik/verslaving, kennis over middelen, screening & diagnostiek problematisch middelengebruik/verslaving, kortdurende motiverende en cognitief gedragstherapeutische interventies bij de behandeling van problematisch middelengebruik/verslaving, inzetten van naastbetrokkenen bij de behandeling en terugval preventie.

Opzet
In de cursus zal gebruik gemaakt worden van een diversiteit aan werkvormen. In de eerste 5 bijeenkomsten zal een combinatie plaatsvinden van theorie en praktijk. De theorie zal in plenaire inleidingen gepresenteerd worden. De literatuur voor de betreffende zitting wordt getoetst. De praktijk bestaat uit demonstraties van de besproken methoden en technieken (in vivo modeling of dvd) waarna de deelnemers in kleine groepen zelf kunnen oefenen met de gepresenteerde interventies. Om het oefenen met de verschillende technieken te maximaliseren zullen de laatste 3 cursusdagen ingevuld worden als praktijkdagen. De deelnemers gaan die dagen aan de slag met het bespreken van hun praktijk-opdrachten (het bekijken van audio/video registraties van eigen behandelsessies). De knelpunten n.a.v. van de praktijkopdrachten zullen tijdens de praktijkdagen aanleiding zijn om met behulp van demonstraties van de docenten en rollenspellen de verschillende technieken verder aan te scherpen. Er wordt uitgegaan van 150 werkuren te besteden aan huiswerk en opdrachten.