Het is een jaarsymposium waarin medewerkers van Yulius of medewerkers van instellingen die samenwerken met medewerkers van Yulius (andere GGZ-instellingen, Universiteiten, etc.) de resultaten van hun wetenschappelijke activiteiten presenteren. Dit gebeurt in de vorm van posters en orale presentaties. Het symposium wordt dit jaar voor de veertiende keer georganiseerd.
Daarnaast presenteert plenair een keynote spreker de resultaten van eigen onderzoek en/of geeft een presentatie van interessante onderzoeksrichtingen voor de GGZ praktijk.

Plenaire lezing Kirstin Greaves-Lord

Zijn sociale intelligentie en vaardigheden te trainen bij pubers en volwassenen met autisme? Praktische en wetenschappelijke evaluatie van innovatieve methoden

Abstract

Om de sociale wereld waarin we leven goed te kunnen begrijpen en je erin staande te kunnen houden, heb je een bepaalde mate van sociale ‘intelligentie’ en sociale vaardigheden nodig. Onder sociale intelligentie (of sociale cognitie; de term die wetenschappers hier vaak voor gebruiken) verstaan we het vermogen om de emoties, intenties en het gedrag van andere mensen te interpreteren en te begrijpen. Mensen met autisme hebben hier vaak moeite mee. Zij slagen er vaak niet in om belangrijke communicatieve signalen op te pikken en deze zelf in te zetten in de omgang met anderen (o.a. Bushwick, 2001). Daarnaast maken ze onvoldoende gebruik van deze informatie om hun gedrag af te stemmen (Laugeson et al. 2009). Dit resulteert in een beperkt sociaal functioneren:  ze hebben moeite om een baan, vriendschap of partner te bemachtigen en te behouden en raken daardoor regelmatig in een sociaal isolement.

Het trainen van sociale cognitie en vaardigheden kan worden gedaan door o.a. de persoon zich bewust te maken van processen die doorgaans onbewust verlopen. Dit is zowel de basis van de interventie PEERS als DiSCoVR. Bij deze methoden wordt vervolgens getracht nieuw opgedane inzichten en aangedragen vaardigheden te automatiseren door veelvuldige oefening (toepassing). Oefening op conventionele manieren zoals rollenspellen (PEERS), of meer moderne manieren zoals apps (PEERS) of virtual reality (DiSCoVR). De principes van cognitieve gedragstherapie vormen hierbij de basis. Het is voor de effectiviteit van dit soort training cruciaal dat er een goede vertaalslag wordt gemaakt naar gebruik in situaties in het eigen dagelijks leven. Het is voor het oefenen en inslijten van de vaardigheden belangrijk dat dit kan gebeuren in het echte leven met hulp van een social coach (PEERS) of in een setting die zoveel mogelijk de dynamische, complexe en interactieve aard heeft van echte sociale situaties (DISCoVR). Wanneer mensen met autisme zo zeer sociaal angstig zijn dat de drempel om te trainen met groeps-/leeftijdsgenoten te hoog is, dan kan Virtual Reality (VR) het hoofd bieden (Pot-Kolder et al 2016): In een virtuele wereld ontstaat de gewaarwording van aanwezigheid in een interactieve drie dimensionele wereld, die dus aanvoelt alsof het echt is. VR biedt zo een ‘ecologische valide’ omgeving om te experimenteren met nieuw sociaal gedrag in een veilige, gecontroleerde  omgeving die de mogelijkheid geeft om feedback en positieve leer ervaringen te bieden. Op maat gemaakte specifieke situaties en scenario’s uit de persoon zijn/haar eigen leven kunnen flexibel worden aangeboden waardoor het getrainde goed aansluit bij wat toepasbaar is in de persoon zijn/haar eigen leefwereld.

In deze lezing zal een overzicht gegeven worden van de ontwikkeling van 2 innovatieve interventies (PEERS & DiSCoVR), de uitvoering, de praktische en wetenschappelijke evaluatie en de scholingsmogelijkheden.

Literatuur

Roos Pot-Kolder, Wim Veling, Chris Geraets and Mark van der Gaag (2016). Effect of virtual reality exposure therapy on social participation in people with a

psychotic disorder (VRETp): study protocol for a randomized controlled trial. Trials 17:25.

Laugeson, E. A., Frankel, F., Mogil, C., & Dillon, A. R. (2009). Parent-assisted social skills training to improve friendships in teens with autism spectrum disorders. Journal of Autism and Developmental Disorders, 39(4), 596-606.

Bushwick, N. L. (2001). Social learning and the etiology of autism. New Ideas in Psychology 19, 49-75.

CV

Dr. Kirstin Greaves-Lord is neurolinguïst en onderzoeker. Zij is hoofd van de het gezamenlijke Onderzoeksprogramma Autisme van de afdeling Kinder- & Jeugd Psychiatrie/Psychologie van het Erasmus MC – Sophia, de TOP GGZ afdeling Yulius Autisme en de Yulius Academie. Tevens is zij programmaleider van de Academische Werkplaats Autisme Samen Doen! Haar wetenschappelijke werk richt zich op autisme en psychische problematiek in de adolescentie en jongvolwassenheid, plus de effectiviteit en doelmatigheid  van  interventies gericht op de sociale communicatie, waarbij personen uit de sociale context (zoals gezin, school, vrije tijd en werk) nauw betrokken worden ter bevordering van de maatschappelijke participatie. Ze heeft diverse initiatieven ontplooid om de kloof tussen wetenschap en praktijk te dichten door middel van kennisdeling en samenwerking aan innovatieve zorgproducten.

Plenaire Lezing Esther Knijff

Psychiatrische behandeling rondom de zwangerschap: een delicate balans

Abstract: Psychiatrie en zwangerschap zijn thema’s die nauw verwant kunnen zijn. Immers, de meeste psychiatrische stoornissen debuteren bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Bijna de helft van de patiënten met een ernstige psychiatrische stoornis heeft kinderen. Er zijn een aantal psychiatrische ziektebeelden te noemen die specifiek gekoppeld zijn aan de peripartum periode, waarbij de postpartum psychose het meest aansprekende voorbeeld is. Behandeling vergt goede afwegingen, waarbij verschillende factoren meegenomen moeten worden: stabilisatie, wensen van moeder, blootstelling aan stress of medicatie van het ongeboren kind en risico’s in voor de kraamperiode. Preventief beleid kan bij sommige beelden van groot belang zijn. In deze lecture zal ik aandacht besteden aan de belangrijkste aandachtspunten. Ook zal ik adviezen bespreken die bij de behandeling van zwangere psychiatrische patiënten aandacht behoeven.

CV: Dr. Esther Knijff heeft haar specialisatie tot psychiater gevolgd in het Erasmus MC, Rotterdam. In 2006 is zij gepromoveerd op het proefschrift “Bipolar Disorder; immunological aspects”. Na enkele jaren werkzaam te zijn geweest bij Yulius, is zij momenteel psychiater en medisch coördinator in het Erasmus MC. Zij heeft als aandachtsgebied zwangerschapspsychiatrie, waarbij ze met name poliklinisch werkt, maar daarnaast ook werkzaam is op de moeder-baby unit (klinische opname afdeling P3). Binnen haar werkzaamheden op de polikliniek valt ook een nauwe samenwerking met de afdeling gynaecologie/ obstetrie, waarbij zij wekelijks het multidisciplinair overleg voorzit (POPP-MDO).