Inleiding:

Zoals in elke zorginstelling spelen binnen in Arkin, GGZ en verslavingszorg Amsterdam morele vraagstukken. Er zijn immers mensen in zorg die (chronisch) lijden aan psychiatrische e/o verslavingsproblematiek en bovendien is een groot aantal van hen onder dwang opgenomen of wordt als zodanig behandeld. Dat brengt onherroepelijk ethische dilemma’s met zich mee en vraagt om ethische doordenking en om criteria te formuleren voor moreel handelen. Wat moet er moreel gezien gedaan of gelaten worden en op grond van welke argumenten?

De ethische discussie binnen de zorg en met name binnen de ‘cure´ is lange tijd gedomineerd door de vier principes van Beauchamp & Childress (1979), te weten: respect voor de autonomie, niet-schaden, weldoen en rechtvaardigheid. Deze principebenadering bleek in de praktijk niet te voldoen binnen de Verslavings- en Geestelijke Gezondheidszorg. In de laatste decennia zijn dan ook andere benaderingswijzen ontwikkeld en gangbaar geworden, waaronder de zogeheten `zorg-ethiek´. Hierin staan zorgrelaties met de daarin zichtbare waarden centraal. Welke dilemma´s spelen er binnen deze specifieke zorg, waaraan moet goede zorg voldoen en wat verstaan wij met elkaar onder goede zorg? Zijn daar ook criteria over te formuleren? Uitgangspunt daarbij is dat antwoorden op voorhand niet te geven zijn, maar zal altijd de uitkomst zijn van beraad en onderhandeling. Deze cursus wil medewerkers in een multidisciplinaire setting sfcholing bieden in zorgethische benaderingswijzen en daarbij handvaten aanreiken om op een methodische wijze te l reflecteren op ethische vragen.

Onderzoek (Kanne/ Baudain 2009, van Remmerden 2007) heeft inmiddels uitgewezen dat verhoging van het ethisch bewustzijn van medewerkers leidt tot een verbetering van de kwaliteit van zorg, omdat er een breder perspectief op (de zorg voor) de cliënt wordt geboden, maar ook de tevredenheid van medewerkers bleek toe te nemen.

Opzet cursus:

In deze cursus van in totaal vier middagen zal zowel worden stilgestaan bij theoretische verdieping met betrekking tot ethische benaderingswijzen (zoals de zorgethiek, presentiebenadering etc), grenzen aan de bemoeizorg, normaliteit versus ziekte, autonomie als positief en negatief begrip en tot slot diversiteit (gender en interculturalisatie). Daarnaast zal er ruim aandacht zijn voor reflectie op casuïstiek uit de dagelijkse praktijk. Deelnemers worden uitgenodigd om eigen casuïstiek in te brengen en deze te leren analyseren. Als methodiek wordt daarbij het Arkin ethisch stappenplan gebruikt ( zie bijlage)

Doel:

Het vergroten van de vaardigheid tot (systematische) reflectie op ethische dilemma’s in de psychiatrische praktijk en het ontwikkelen van een breder perspectief op (waarden in) de zorg.