Beschrijving van de cursus:
Deze cursus is weliswaar toegespitst op een specifieke groep stoornissen, maar de in de cursus aangeboden diagnostische principes en interventies kunnen breder ingezet worden waardoor deze cursus ook interessant is voor behandelaren die zich in hun werk niet specifiek richten op SOLK. Zowel het verder ontwikkelen van de cognitieve diagnostische vaardigheden als het aanleren van nieuwe interventies is onderdeel van deze cursus. Wel zullen de somatisch-symptoomstoornissen en verwante stoornissen steeds als kapstok worden gebruikt.
Voor veel, maar niet voor alle psychische stoornissen kunnen al evidence based behandelprotocollen worden ingezet. Dat laatste geldt zeker voor de behandeling van somatisch-symptoomstoornissen en verwante stoornissen. Vaak worden patiënten gedurende lange tijd van het kastje (de somatische zorg) naar de muur (de GGZ) gestuurd, voordat een passende behandeling aangeboden wordt.
Het ontbreken van een evidence based behandelprotocol doet de behandelaar voor de uitdaging staan een gepersonaliseerde behandeling aan te bieden, passend bij de problematiek van de cliënt. Het goed beheersen van het cognitief gedragstherapeutische proces, speelt een belangrijke rol in het opzetten van zo’n gepersonaliseerd behandelplan. In de cursus wordt daar naartoe gewerkt middels complexe casuïstiek op het snijvlak van psyche en somatiek.
Bijzondere aandacht zal worden besteed aan de conversiestoornis. Verder komen naast de overige somatisch-symptoomstoornissen ook neuropsychologische behandelingen aan bod. Ook hier geldt dat er geen evidence based behandelprotocollen bestaan en dat de therapeut met gebruik van de wel bekende cognitief gedragstherapeutische diagnostische principes tot een passend behandelplan moet komen (Smits, P. e.a. 2016). Vaak een ware uitdaging als er sprake is van cognitieve beperkingen door bijvoorbeeld NAH.
Het gepersonaliseerde behandelplan zal bij diverse stoornissen vaak leiden tot algemeen bekende cgt interventies. Deze worden bekend verondersteld vanuit de basiscursus.
In deze cursus zullen diverse interventies die vaak juist niet in de alledaagse gereedschapskist van de cognitief gedragstherapeut (i.o.) zitten aan bod komen. Met betrekking tot het uitdagen van gedachten zal in het bijzonder aandacht besteed worden aan IBSR. Deze uitdaagtechniek zal uitgebreid geoefend worden en is een nuttige, maar ook boeiende aanvulling op de meer algemeen bekende cognitieve uitdaagtechnieken. IBSR is dan ook zeker breed in te zetten in de behandeling van diverse psychische stoornissen en beperkt zich zeker niet tot de somatisch-symptoomstoornis of verwante stoornissen. Van Rhijn & Leuning (2016) schrijven in hun inleiding over de werkwijze van IBSR dat de cliënt ervaart dat niet de situatie een bepaalde reactie oproept, maar de gedachten over de situatie. De cliënt ontdekt tevens dat een gedachte niet per se waar is en dat tegengestelde gedachten eveneens waarheid bevatten. Tijdens de cursus zal het oefenen met IBSR zoveel mogelijk gekoppeld worden aan het onderwerp van de cursusdag.
Bij de behandeling van een conversiestoornis zal zowel een behandeling middels cognitief gedragstherapeutische diagnostiek en (reguliere) cgt interventies als een behandeling middels hypnose en catalepsie aan bod komen (Keijsers e.a. 2017).
Voor het aanbieden van een passende behandeling is het van belang dat de cliënt de switch maakt van een somatische naar een psychologische behandeling. Dat vraagt vaak een grote ommekeer in het denken. In het verlengde daarvan komen in deze cursus het multidisciplinaire karakter van een behandeling en de therapeutische relatie aan bod. De cliënt interpreteert zijn of haar klachten zelf vaak nog sterk als somatisch. Het motiveren van de cliënt voor een psychologisch behandeltraject en het behouden van een therapeutische relatie is daarin van belang en zal aan bod komen tijdens de cursus.
Doelen:
Op het gebied van classificatie:
Aan het einde van de cursus:
Is de cursist op de hoogte van de huidige stand van de wetenschap op het gebied van classificatie, diagnostiek en behandeling van de Somatisch symptoomstoornis en verwante stoornissen volgens de DSM 5.
Is de cursist op de hoogte van de huidige stand van de wetenschap op het gebied van de classificatie en behandeling van de diverse neurocognitieve stoornissen.
Op het gebied van het cognitief gedragstherapeutische proces:
Aan het einde van de cursus:
Kan de cursist het cognitief gedragstherapeutisch proces hanteren om te komen tot een behandelplan bij bovengenoemde stoornissen, zich bevindend op het snijvlak tussen Somatiek en Psyche.
Maakt de cursist Holistische theorieën (HT’s), Functie Analyses (FA’s) en Betekenis Analyses (BA’) s bij bovengenoemde stoornissen, inclusief bij patiënten met NAH.
Gebruikt de cursist de cognitief gedragstherapeutische diagnostiek bij stoornissen waar nog geen evidence based behandelprotocollen voor bestaan om te komen tot passende interventies.
Kan de cursist de cognitief gedragstherapeutische principes /interventies in de bestaande behandelprotocollen plaatsen in een breder cognitief gedragstherapeutisch proces.
Kan de cursist op basis van de opgestelde analyses de meest passende cognitief gedragstherapeutische interventies kiezen om een behandelplan op maat te presenteren.
Kan de cursist de patiënt motiveren voor een behandeling (op maat).
Kan de cursist deze behandeling (op maat) uitvoeren.
Op het gebied van de behandeling:
Aan het einde van de cursus:
Heeft de cursist kennis van de specifieke aandachtspunten in de therapeutische relatie met betrekking tot bovengenoemde doelgroep.
Kan de cursist zijn of haar eigen disfunctionele gedachtenpatronen in deze therapeutische relatie herkennen en bewerken en omzetten tot professionele interventies.
Kan de cursist motiverende gespreksvoering toepassen bij somatisch-symptoomstoornissen en verwante stoornissen.
Is de cursist zich bewust van het belang van een multidisciplinaire benadering van deze patiëntengroep en weet hiernaar te handelen.
Op het gebied van interventies:
Aan het einde van de cursus:
Kan de cursist werken met: Het gevolgenmodel
Diverse verbale uitdaagtechnieken en IBSR in het bijzonder
Zelfhypnose
Katalepsie
Toegepaste aandachtsmanipulatie (TAM)
Passende registratieopdrachten
Passende gedragsexperimenten