Omschrijving:

Als WDH-commissie zijn wij trots en verheugd dat Bert Keizer op deze bijzondere extra WDH-avond komt spreken over thema’s rondom het levenseinde! Daarnaast hebben we een goede en op dit thema ervaren discussieleider uitgenodigd in de persoon van Donald van Tol. Als ‘opwarmertje’ zijn hieronder een aantal citaten verzameld om de discussie alvast op gang te brengen.

‘Euthanasie leent zich slecht voor debat, deel liever ervaringen’. (Ds Alleke Wieringa, Remonstrants predikant in NRC, februari 2016)

‘Eén ding vraag ik me nog wel af: we proberen steeds intenser te leven, maar zijn we verleerd hoe te sterven?’ (Bertho Nieboer, gynaecoloog, op Twitter, febr 2016)

‘Het is helemaal niet humaan, maar bevestigt mensen in hun angst nutteloos en waardeloos te worden….Maar als je je niks meer waard voelt, omdat je denkt dat anderen dat zo zien, ontstaat de neiging tot zelfvernietiging. Mensen schamen zich letterlijk dood….Ik wil er toch ook niet in meegaan dat mensen het leven alleen aangaan for better, en niet for worse. En al helemaal niet als ze daarbij een beroep doen op mij als arts. Dat je autonoom uit het leven zou kunnen stappen is flauwekul; je doet altijd anderen wat aan. Het is het leven à la carte nemen in plaats van als menu’. (Dr Frank Koerselman, hoogleraar psychiatrie/psychotherapie in Medisch Contact, juni 2017)

‘Het is een duivels dilemma: weerloze mensen doden is immoreel, maar hun levenswil negeren is onethisch. We zoeken een uitweg uit het duivels dilemma, voorzichtig tastend. Collega’s, verschans je niet op morele hoogvlakten. Maar voel je ook tot niets verplicht.’ (Luc Bonneux, arts/epidemioloog, juni 2017).

‘We hebben geen grip op het leven, en al helemaal niet op het sterven…Maar ook leven we in een forever young-cultuur, een goedweersamenleving, een samenleving waarin je nuttig moet zijn. Wanneer jij daar niet meer bij hoort, wordt die nutteloosheid op je geprojecteerd. Bedenk ook: wij zijn het animal rationale. We hangen onze existentie op aan het verstandelijk vermogen. Wanneer dat uit onze vingers glipt omdat je bijv gaat dementeren, vinden we dat het ergste wat er is. Maar het is de kringloop van het leven…Het leven dat zachtjes wegglijdt, wordt als waardeloos bestempeld. Het is niet waardeloos, het is een levensfase…Als mensen pech hebben in het leven, het moeilijk hebben, dan moet je ze bijstaan. En precies dàt, naast mensen gaan staan, moet je ook doen aan het einde van de rit’. (Drs Awee Prins, filosoof en auteur, in Medisch Contact oktober 2017)

Leerdoelen:

1. de opgedane brede wijdreikte in onderliggende vragen bij verzoeken omtrent levenseinde meenemen in de gesprekken met zijn/haar patienten in eigen praktijk.
2. de verschillende invalshoeken ten aanzien van de discussie omtrent ‘voltooid leven’ benoemen.
3. de dilemma’s  benoemen, die bij verzoeken omtrent het levenseinde spelen.