Nederland kent naar schatting zo’n 250.000 jeugdigen en jongvolwassenen met een licht verstandelijke beperking (LVB): 12-30 jaar, IQ 50-85. De toenemende complexiteit van de samenleving en (te) veel faalervaringen meerdere levensdomeinen maakt dat deze kwetsbare groep vaak levenslang hulp en begeleiding van professionals nodig heeft. Personen met een LVB hebben bijvoorbeeld een verhoogd risico op verslavingsproblematiek, schulden en om in aanraking te komen met criminaliteit.

Het overgrote deel van de huidige methodieken en opleidingen schieten echter tekort om de (aanstaande) hulpverleners voldoende voor te bereiden op het werken met deze doelgroep. Niet zelden worden cliënten met een LVB overvraagd. Het niet in voldoende mate rekening houden met de extra uitdagingen van hulpverlening aan cliënten met een LVB kan soms zelfs averechts uitpakken; de geboden hulp sluit niet genoeg aan bij de specifieke hulpvraag, waarbij het risico op een nieuwe faalervaring aanzienlijk toeneemt, en daarmee wordt de toekomstige hulpverlening bemoeilijkt. In de praktijk blijkt daarnaast dat hulpverleners die werken met deze doelgroep regelmatig te maken krijgen met agressie tijdens het werk.

Ten slotte wordt als gevolg van de transitie daarnaast veel meer jongeren (terecht) opgevangen in lichtere vormen van zorg, maar dat stelt instellingen, gezinshuizen en het speciaal onderwijs voor de moeilijke opgave om groepen of klassen jongeren te begeleiden met een grotere zorgzwaarte

De lectoraten ‘LVB en Jeugdcriminaliteit’, ‘Aanpak Jeugdcriminaliteit’ en ‘Residentiële Jeugdzorg’ van Hogeschool Leiden hebben dit signaal uit de praktijk opgepikt en zijn samen met praktijkinstellingen en andere onderwijsinstellingen een project gestart, genaamd ‘Met kleine stapjes, maar wel vooruit’. Dit door een NWO Raak-Publiek gefinancierde onderzoeksproject is erop gericht om een nieuwe evidence-based vorm van begeleiding en behandeling voor jeugdigen en jongvolwassenen met een LVB in instellingen en binnen het speciaal onderwijs te ontwikkelen. Deze methodiek is gericht op het voorkomen van overschatten en overvragen van de doelgroep en het verminderen van agressie en crimineel gedrag, om zo de ontwikkeling van levensvaardigheden en toekomstige integratie en participatie in de samenleving te verbeteren.

Het onderzoek leidt tot meer kennis over behandelmethoden, levensgeschiedenissen van jongeren, behoeften van jongeren zelf, ontstaan van agressie binnen de behandeling en de relatie zorg-onderwijs. Bovendien kunnen hulpverleners en docenten het leef- of behandel- en leerklimaat verbeteren met evidence-based aanwijzingen. Op deze manier kunnen ze een beter perspectief bieden voor jongeren en cliënten, maar ook werken aan een prettiger en veiliger werkklimaat voor zichzelf en collega’s.

Op 30 november vindt er op Hogeschool Leiden een congres plaats, waarvoor u van harte bent uitgenodigd. Het congres is voor pedagogisch medewerkers gedragsdeskundigen, studenten en docenten van de hogescholen. Gedurende het programma maakt u nader kennis met de partners die zich intensief bezighouden met het project vanuit de praktijk, het onderwijs en het onderzoek. Naast vooraanstaande plenaire sprekers worden zeven interessante workshops aangeboden waarin verschillende thema’s centraal worden gesteld. Aansluitend op het congres vindt de lectorale rede van Peer van der Helm (lector Residentiële Jeugdzorg) plaats. Aan deelname zijn geen kosten verbonden.