Inleiding

Overheidsbeleid, informatietechnologie, wetgeving, maatschappelijke ontwikkelingen, maar ook beleid van beroepsorganisaties zullen de komende jaren een enorme invloed hebben op het werkterrein en de positie van professionals op de Spoedeisende Hulp. Ook de zorginstellingen waar deze professionals werkzaam zijn, veranderen voortdurend. De acute zorg zal door al deze ontwikkelingen in toenemende mate vanuit de keten worden georganiseerd. Huisartsen, ambulancediensten en ziekenhuizen zullen steeds meer de samenwerking moeten opzoeken. Triage-systemen, protocollen en behandelrichtlijnen zullen meer en meer op elkaar worden afgestemd. Hierdoor is het noodzakelijk dat professionals zich realiseren dat andere eisen aan hen worden gesteld. De complexiteit van het werk neemt toe en vraagt om meer en andere competenties dan tot nu toe van de professionals werden verwacht.

Op de werkvloer blijkt dat de dynamiek van afdelingen waar acute zorg geleverd wordt op momenten moeilijk hanteerbaar is. Een en ander heeft te maken met piekdruk, disbalans tussen gevraagde zorg en inzetbaarheid van mensen en middelen, organisatie en logistiek.

In veel ziekenhuizen werkt men daarom met zorgcoördinatoren die als taak hebben om zorgprocessen in goede banen te leiden. Soms zijn dat verpleegkundigen met een aparte status, in andere gevallen verpleegkundigen met een specifieke taak binnen de eigen functie. De zorgcoördinator moet beschikken over beroepsinhoudelijke en beroepsoverstijgende kwaliteiten.

Binnen de specifieke context van een afdeling waar spoedzorg geleverd moet worden en weinig sprake is van planbare zorgprocessen, maar wel van situaties die aan snelle verandering onderhevig zijn, is de rol van de zorgcoördinator nog complexer van aard. Daarmee is de rol van de verpleegkundig coördinator spoedzorg (V.C.S.) slechts ten dele vergelijkbaar met die van een zorgcoördinator op een verpleegafdeling.

Achtergrond

Elke SEH moet voldoen aan een basis kwaliteitsniveau. Dat wil zeggen dat er voldoende deskundig personeel en faciliteiten beschikbaar moeten zijn voor stabilisatie en resuscitatie van medische calamiteiten. Tevens is vaardigheid vereist voor herkenning en (veelal) behandeling van een breed scala van acute ziekte en letsel in alle leeftijdscategorieën. Door middel van triage en zo nodig doorverwijzing wordt de patiënt op de juiste plaats door de juiste hulpverlener geholpen.

Niet elke SEH beschikt gedurende 24/7 over de juiste expertise en infrastructuur die nodig is om alle categorieën patiënten adequaat te behandelen. Dat hoeft ook niet.

Nader te omschrijven groepen patiënten worden bij voorkeur direct door de ambulance naar een centrum gebracht waar deskundigheid en capaciteit aanwezig is om naast de eerste opvang, ook de verdere diagnostiek en behandeling te realiseren. Het beoordelen van de zorg die de patiënt direct nodig heeft en welke ziekenhuiszorg daarna vereist is, is een competentie van ambulancepersoneel of medisch mobiel team. Onderscheid wordt gemaakt tussen SEH’s die het basisniveau bieden en instellingen die op en achter de SEH een of meer basis-plus voorzieningen bieden voor één of meer patiëntencategorieën. (bron: Rapportage werkgroep Kwaliteitsindeling SEH; Spoedeisende hulp: vanuit een stevige basis)

Op elke SEH kunnen situaties ontstaan waardoor wachttijden optreden, bijvoorbeeld als gevolg van:

• Afwezigheid van een arts(-assistent) of een niet bereikbare supervisor;
• De komst van meerdere patiënten tegelijkertijd en de verwerking van patiëntgegevens;
• Capaciteitsproblemen op afdelingen zoals bijv. de afdeling radiologie, of een beddentekort op opnameafdelingen;
• Prioritering bij hulpvragen (triage);
• Haperende communicatie en/of samenwerking;
• Interne