Psychische kwetsbaarheid wordt vaak voorgesteld als een op zichzelf staand kenmerk van de persoon. Soms wordt het verder gereduceerd tot diens genetische aanleg en lijkt kwetsbaarheid de identiteit van de persoon te bepalen. Maar dit is een te eenzijdige visie op een complexe werkelijkheid en is in strijd met de opvatting dat mensen meerdimensionaal bepaald zijn. De genetische bagage speelt een rol vanaf de geboorte, maar de wijze waarop iemand met stress en andere prikkels leert omgaan krijgt gestalte in een dynamische interactie van die persoon met een betekenisvolle omgeving. Iedereen is op enig moment het resultaat van zijn persoonlijke geschiedenis. Het gevolg verschilt per individu: uitdagingen kunnen tot groei en kracht leiden, maar ze kunnen ook tot overbelasting leiden die de psychische weerbaarheid ondermijnt.

Mensen leven en functioneren altijd in een bepaalde context. Psychologische betekenisgeving kent vele lagen en gradaties. Oplossingen zijn zelden eenvoudig maakbaar, ook niet door een getrainde professional. Er is geen deskundigheid (geen pil, geen psychotherapie, geen …) die psychisch lijden als met een druk op de knop kan ‘fixen’. De noodzakelijke kennis om herstel te bespoedigen komt niet enkel van professionele deskundigen, maar ook uit het leven, de uitdagingen en de opvattingen van de persoon zelf, uit de gedeelde visie van mensen met soortgelijke ervaringen, en uit de inzichten van de familie en naastbetrokkenen. Hulp bij psychisch lijden vraagt om betrokkenheid van zeer uiteenlopende deskundigheden: een werkende triade van cliënt, familieleden/naasten en professionals. Het vraagt om een open benadering, waarbij alle deskundigheden binnen de triade een bijdrage kunnen en moeten leveren aan optimale zorg. Geen van de deskundigheden is a priori beter dan de andere, en geen van de deskundigheden mag worden verwaarloosd in het behandel- en herstelproces. Drempels kunnen worden verlaagd wanneer eenieder (cliënten, naastbetrokkenen en professionals) de eigen kwetsbaarheid en weerbaarheid onderkent. Contact in de triade wordt dan evenwaardig en ontsluit de mogelijkheden van gezamenlijke, geïntegreerde deskundigheid. Het draagt bij aan weerbaarheid van het individu en van het systeem.

Herstel en groei van psychische weerbaarheid heeft tijd nodig, evenzeer als psychische kwetsbaarheid over de tijd is ontstaan. De Nieuwe GGZ streeft naar een evenwaardige multi-deskundigheid als voorwaarde voor optimale, persoonsgerichte integrale zorg, gericht op bevordering van autonomie en groei van identiteit. Multideskundig triadisch werken is een cultuurverandering, maar is ook ‘fun’ en empowerend. Dit congres gaat in op de vraag hoe effectief vorm gegeven kan worden aan deze multideskundigheid binnen De Nieuwe GGZ. We lichten de vorm en inhoud van multideskundigheid toe, we laten goede voorbeelden zien, gaan in op knelpunten en uitdagingen, en hopen u vooral te inspireren om met ons mee te werken aan de realisatie van multideskundigheid binnen De Nieuwe GGZ.