Uitgangspunten van de basiscursus

Er wordt vanuit gegaan dat binnen cognitieve gedragstherapie twee belangrijke richtingen zijn te onderscheiden: die waarin de ‘individuele case benadering’ centraal staat en die waarin bij voorkeur effectief gebleken standaardbehandelingen worden toegepast. De eerste is nogal theoretisch georiënteerd (‘theory-based’) en zoekt aansluiting bij een experimenteel-psychologisch en leerpsychologisch kader. De tweede is betrekkelijk a-theoretisch en vooral praktisch/empirisch van aard (‘evidence-based’) en zoekt inspiratie in vergelijkende effectstudies. In de filosofie van de basiscursus is de toekomst van de cognitieve gedragstherapie, en in feite die van de psychotherapie, er in gelegen om beide benaderingen met elkaar te integreren.

In de cursus worden de cursisten daarom vertrouwd gemaakt met beide richtingen. Ze leren enerzijds de individuele theoretisch geïnspireerde zoekschema’s toepassen die bekend staan als functie- en betekenisanalyse en als gedachterapporten maar ze maken ook alvast, deels impliciet, kennis met enkele gestandaardiseerde en op specifieke klachten gerichte interventies binnen cognitieve gedragstherapie. Het is echter voorbehouden aan de beoogde vervolgcursus om het zwaartepunt op zulke standaardprogramma’s te leggen, alsmede op de uitzonderingen daarop en de variaties daarbinnen.

De gedachte achter dit ‘twee-sporen beleid’ is, dat de huidige standaardbehandelingen nog niet trefzeker genoeg zijn om deze automatisch toe te passen zodra aan de betreffende DSM-diagnose is voldaan, terwijl de geïndividualiseerde benadering het risico inhoudt dat de therapeut te zeer in beslag wordt genomen door allerlei theoretische bespiegelingen waardoor de slagvaardigheid om te interveniëren te zeer verloren gaat. Kennis van beide richtingen lijkt vooralsnog een voorwaarde te zijn om de voordelen van beide benaderingen te kunnen optimaliseren en de risico’s ervan te kunnen minimaliseren.

Doelstellingen van de basiscursus

De cursisten worden geacht aan het eind van de Basiscursus voldoende thuis te zijn in het toepassen van het cognitief gedragstherapeutisch proces en voldoende kennis te hebben van een aantal fundamentele theoretische achtergronden uit de experimentele en leerpsychologie, alsmede van een aantal basale meer praktische cognitief-gedragstherapeutische methodes en interventies om, onder supervisie, op verantwoorde wijze in de praktijk cognitieve gedragstherapieën van middelmatige ‘zwaarte’ te kunnen uitvoeren. Ook hebben zij globaal kennisgenomen van de plaats van de cognitieve gedragstherapie binnen het veld van de psychotherapie en dat van de GGZ in het algemeen. Concreet leren zij de verschillende fases in het cognitief gedragstherapeutisch proces toe te passen en maken zij ook kennis met het belang van de therapeutische attitude en de aard en kwaliteit van de therapeutische relatie.