Nierpatiënten zijn kwetsbare patiënten. Het is belangrijk dat zij de juiste medicatie krijgen en goed gebruiken en beheren. Verkeerd gebruik of verkeerde medicatie kan leiden tot een verdere verslechtering van nierfunctie en ziekenhuisopnamen. In de praktijk blijkt de medicatiebewaking echter vaak suboptimaal te zijn door het ontbreken van relevante informatie over nierpatiënten (zoals actuele nierfunctie of hemodialyse) en hun actuele medicatiegebruik. Tevens blijkt dat niet alle nierpatiënten hun medicatie volgens voorschrift gebruiken. Verschillende redenen liggen hieraan ten grondslag, zoals onwetendheid over het belang van de medicatie voor het behoud van de nierfunctie, moeite met opvolgen van instructies (zoals afwijkend gebruik op dagen dat hemodialyse plaats vindt) en/of problemen met het (eigen) beheer van de medicatie.

Nierpatiënten (waaronder hemodialysepatiënten) gebruiken vaak meerdere geneesmiddelen en hebben een verhoogd risico op ziekenhuisopnamen ten gevolge van bijwerkingen van geneesmiddelen (rapport HARM-Wrestling, 2009). Vanwege de verminderde nierfunctie is voor veel geneesmiddelen een aangepaste dosering noodzakelijk of mag bepaalde medicatie zelfs niet gebruikt worden. Ook is vaak aanpassing van het doseerschema nodig op de dagen dat hemodialyse plaats vindt. Voor deze kwetsbare groep patiënten is daarom goede medicatiebewaking en goed beheer en gebruik van de medicatie onontbeerlijk.

Uit een onderzoek onder hemodialysepatiënten in het Catharina-Ziekenhuis uit 2010 blijkt dat ruim bij 60 procent van de hemodialysepatiënten niet bekend is bij de openbare apotheek dat zij een nierfunctiestoornis hebben. Bewaking op geneesmiddelen die gecontra-indiceerd zijn of waarbij de dosering moet worden aangepast wordt bij deze patiënten dan ook niet uitgevoerd. Tevens bleek het medicatieoverzicht van deze patiënten in de apotheek vaak niet overeen te komen met het daadwerkelijke medicatiegebruik door de patiënt. Er waren gemiddeld 5,9 discrepanties tussen het overzicht in de openbare apotheek en het daadwerkelijk gebruik. Deze problematiek heeft grote gevolgen voor een adequate medicatiebewaking, die bij hemodialysepatiënten toch al zo belangrijk is. Aanpak van de problematiek is dan ook noodzakelijk.

Naast verschillen tussen de voorgeschreven medicatie door de arts en de geregistreerde medicatie bij de apotheek zijn er ook nog veel discrepanties tussen de medicatie voorgeschreven door de arts en het daadwerkelijke gebruik daarvan door de patiënt. Redenen voor het niet volgens voorschrift gebruiken van medicatie zijn onder andere onbekendheid met het belang hiervan, moeite met het opvolgen van de specifieke aanwijzingen rondom het innemen van een middel of het onvermogen de medicatie zelf op een goede manier te beheren..

Doelstelling: op een relatief eenvoudige wijze in kaart brengen in welke mate nierpatiënten in staat zijn hun medicatie te beheren en adequaat te gebruiken en welke maatregelen eventueel noodzakelijk zijn om het geneesmiddelgebruik te optimaliseren.