Executieve functies zijn:
Superviserende processen over het eigen denken en gedrag om een doel te bereiken.

Door effectieve EF kunnen we:
Doelbewust handelen, een strategie ontwikkelen, op tijd met verschillende stappen beginnen en goed reageren op veranderingen en problemen terwijl we het einddoel in gedachten houden. 

Bij kinderen zijn deze EF’s (Executieve Functies) nog vol in ontwikkeling. Door verschillende problemen kunnen deze vaardigheden zich onvoldoende ontwikkeld hebben waardoor ze moeilijker of niet tot leren komen.

De groep kinderen/ volwassene waar zich met deze problemen voordoen is:

• ADHD/ADD
• Autisme
• Hoogbegaafdheid
• Ziekte of stress
• Ontwikkelingsstoornissen
• Psychiatrische stoornissen
• Persoonlijkheidskenmerk (één of enkele zwakke EF’s.

Doel: Aan de hand van theorie en praktijk gaan we werken met 11 Executieve functies (Peg Dawson en Richard Guare) om de kwaliteit van het trainen van de logopedische vaardigheden door de cliënt op een positieve manier te beïnvloeden om eerder en tot een beter resultaat te komen.

We gaan het volgende herkennen en toepassen:

De 11 executieve functies:

1. Doelgericht gedrag
2. Taakinitiatie
3. Volgehouden aandacht
4. Werkgeheugen
5. Time-management
6. Organisatie
7. Planning/ prioritisering
8. Metacognitie
9. Responsinhibitie
10. Emotieregulatie
11. Flexibiliteit

Verder besteden volgt er nog extra theorie over schema’s, instructieroutines, aandacht en geheugen om het leren te ondersteunen.

De stappen bij de EF’s die we hierbij volgen zijn:

1. Stimuleer de ontwikkeling
2. Signaleer de problemen
3. Analyseer de problemen
4. Werk van buiten naar binnen
5. Samenwerking leerkracht, logopedist, ouders en kind

Toepasbaarheid in de praktijk:

We werken met vragenlijsten die de ouders thuis kunnen invullen. Leerkrachten vullen deze ook in. Deze kunnen ze zelf meteen scoren en een optelsom maken. Als logopedist maak je een interpretatieverslag (dat gaan we leren aan de hand van een format) van de vragenlijst. Dat is 15 minuten werk. Je stelt een of twee EF’s als prioriteit om aan te werken. Vaak is het zo dat ze invloed op elkaar hebben. Een kort plan volgens het ABC model (format) is noodzakelijk om met alle partijen duidelijke afspraken te maken. In de praktijk zal vooral de directe omgeving aan de slag moeten. We werken van buiten naar binnen. Dus eerst de omgeving aanpassen en dat kan het kind ook zelf aan de slag. Door anders naar het kind te kijken ben je nu in staat om het kind beter te begrijpen in zijn onmogelijkheid en jezelf beter aan te passen. Het kind kan nu stappen gaan maken omdat de frustratie (stress) vermindert.

Evaluatie Cursus 1:

Deze is erg goed bevonden. Ik heb 10 cursisten gehad, waarvan 9 logopedisten (verschillende waren ook RT-er) en 1 coach. Ze vonden de opbouw en uitleg duidelijk en de toepasbaarheid goed. Enkelen willen de cursus graag met terugwerkende kracht geaccrediteerd hebben. 

Start Cursus 2:

30 september 2015

Bronnen:

• Peg Dawson en Richard Guare als uitgangspunt. Deze psychologen schreven diverse boeken over executieve functies waaronder "Slim maar......". 
• How to talk to Kids
• Kids’s skills
• Biologische grondslagen van mijn studie Psychologie aan de open universiteit. 
• Diverse andere boeken over executieve functies in de praktijk en diverse artikelen uit Amerika
• 17 jaar lang ervaring met kinderen en gedragsproblemen.