Meer dan 75% van de classificatiecategorieën in de DSM-5 worden gekenmerkt door problemen die kinderen, jongeren en volwassenen ervaren met emoties en emotieregulatie. Bij angst- en depressieve ¬stoornissen verwijst de benaming alleen al naar de dysregulatie van emoties, maar ook bij andere stoornissen is het moeilijk kunnen omgaan met emoties vaak een essentieel kenmerk. Emotieregulatie kan daarom beschouwd worden als een belangrijk transdiagnostisch concept dat duidelijke implicaties heeft voor behandeling. De laatste jaren is bovendien de wetenschappelijke kennis over emoties en emotieregulatie enerzijds en het verband tussen emotieregulatie en psychopathologie anderzijds exponentieel toegenomen. Het lijkt tijd om deze inzichten ook in de diagnostische en therapeutische praktijk toe te passen.

Tot nu toe wordt bij de diagnostiek van aangemelde kinderen en jongeren met emotionele problemen vooral gebruik gemaakt van vragenlijsten die nagaan in welke mate zij last hebben van bepaalde emoties (angst, spanning, woede, verdriet, eenzaamheid…). Ook al wordt hiermee zeker bruikbare informatie verzameld, toch lijkt het minstens even belangrijk om ook te onderzoeken welke emotieregulatiestrategieën gebruikt worden en waarom deze strategieën onvoldoende effectief zijn. Hiervoor zijn ondertussen diverse instrumenten beschikbaar, al worden ze in de praktijk nog niet vaak ingezet. In deze nieuwe GITP PAO-cursus krijg je een overzicht van deze instrumenten en wordt ook besproken hoe ze de cognitief gedragstherapeutische behandeling van kinderen en jongeren kunnen inspireren.

Cognitief gedragstherapeutische therapieprotocollen zijn tot nog toe vooral stoornisspecifiek opgevat. Van therapeuten wordt verondersteld dat ze telkens deze verschillende protocollen aanleren en toepassen, ook al komen vaak dezelfde technieken en procedures terug. Is het echter wel nodig om stoornisspecifiek te werk te (blijven) gaan? Misschien is het zinvoller om kinderen en adolescenten vooral te leren op een meer adequate wijze met emoties om te gaan. Stilaan verschijnen in de literatuur de eerste beschrijvingen van transdiagnostische cognitieve gedragstherapie bij deze leeftijdsgroep waarbij het aanleren van adaptieve emotieregulatie de belangrijkste doelstelling vormt. In deze cursus maak je kennis met deze vorm van therapie en leer je hoe je de principes ervan kunt integreren in je eigen behandelingen. Op de tweede dag staat de praktische toepassing centraal aan de hand van de bespreking van casuïstiek van de cursisten.

Doel
Na afloop van deze cursus:
> heb je inzicht in recente wetenschappelijke kennis over emoties, emotieregulatie en het verband met psychopathologie
> ben je bekend met diagnostische instrumenten om emotieregulatiestrategieën na te gaan bij kinderen en adolescenten
> ken je de basisprincipes van transdiagnostische cognitieve gedragstherapie bij kinderen en adolescenten en heb je inzicht in de wijze waarop deze therapie concreet vormgegeven kan worden